Als gehuwde alleen een woning kopen?

Scheiding van goederen. Als u gehuwd bent onder een stelsel van scheiding van goederen, dan kunt u perfect tijdens uw huwelijk een onroerend goed aankopen dat op uw naam alleen staat. Uw partner heeft dan enkel zakelijke rechten in dat onroerend goed als dat bij de aankoop zo overeengekomen wordt en als het pand in onverdeeldheid aangekocht wordt. Koopt u samen een onroerend goed, dan hoeft dat niet noodzakelijk in een verhouding 50/50 te gebeuren. U kunt perfect een ander breukdeel (bv. 3/4 – 1/4) afspreken, bijvoorbeeld in functie van het bedrag dat elke partner investeert in het onroerend goed.

Aandachtspunten. Neem de nodige voorzorgen als u zelf geld investeert in een onroerend goed dat enkel op naam van uw partner alleen gekocht wordt. Zet op papier wat er met de investering moet gebeuren als u overlijdt of uit de echt scheidt. Zorg ervoor dat die overeenkomst juridisch correct opgesteld wordt. Doe daarvoor een beroep op een advocaat of notaris. Zet u niets op papier, dan riskeert u dat u het geïnvesteerde bedrag in zo’n situatie definitief kwijt bent.

Wettelijk stelsel. Bent u gehuwd onder het wettelijk stelsel (scheiding van goederen en gemeenschap van aanwinsten), dan geldt als uitgangspunt dat u alleen geen onroerend goed kunt kopen. U zal dan in principe samen met uw partner moeten kopen, waardoor het onroerend goed in het gemeenschappelijk vermogen valt. Als u het pand in grote mate aankoopt met eigen gelden, kan er echter een uitzondering gelden. Eigen gelden zijn gelden die u reeds vóór het huwelijk bezat of die u tijdens het huwelijk verwierf via een schenking of erfenis. De echtgenoot die beweert dat bepaalde financiële middelen eigen zijn, moet het bewijs daarvan leveren. Als u met eigen gelden koopt, kunt u een onroerende wederbelegging doen. Een pand dat u op die manier koopt, valt in uw eigen vermogen.

Voorwaarden. Opdat er sprake zou kunnen zijn van een onroerende wederbelegging, moet het onroerend goed voor meer dan de helft betaald worden met financiële middelen die komen uit het eigen vermogen van de echtgenoot die alleen wil kopen (art. 1402 BW) . Bovendien moet er in de aankoopakte uitdrukkelijk een ‘verklaring van wederbelegging’ opgenomen worden. De andere echtgenoot zal de aankoopakte mee moeten ondertekenen. Werd een deel van de aankoopprijs betaald met gemeenschappelijke gelden, dan kan bij de vereffening-verdeling (bv. bij een overlijden of bij een echtscheiding) het gemeenschappelijk vermogen een vergoeding vragen van het eigen vermogen voor het aldus geïnvesteerde bedrag.

Vervroegde wederbelegging. De wet laat ook een vervroegde wederbelegging toe. Het onroerend goed wordt dan gekocht met gemeenschappelijke gelden, maar de partner op wiens naam gekocht wordt, moet daarna binnen de twee jaar na de akte meer dan de helft terugbetalen van het bedrag dat uit het gemeenschappelijk vermogen genomen is. Het goed wordt dan een ‘eigen’ goed vanaf het moment van de terugbetaling. Werken met een vervroegde wederbelegging kan bijvoorbeeld nuttig zijn als een echtgenoot weet dat hij op korte termijn een schenking of een erfenis zal krijgen, maar nu al een bepaald onroerend goed alleen wil kopen.

Inkomsten. Als het eigen onroerend goed inkomsten oplevert, dan vallen die in een stelsel van scheiding van goederen in het eigen vermogen van de echtgenoot die eigenaar is. In het wettelijk stelsel vallen de opbrengsten echter in het gemeenschappelijk vermogen, ook als u alleen eigenaar bent. Deze regel geldt tot op het moment waarop een van de echtgenoten een echtscheidingsprocedure start.

Toestemming? Als het onroerend goed dat op uw naam staat de gezinswoning is, dan heeft u de toestemming van uw partner nodig om het pand te verkopen, te hypothekeren of weg te schenken. De ene echtgenoot kan zonder de instemming van de andere immers niet onder bezwarende titel of om niet onder de levenden beschikken over de rechten die hij bezit op het onroerend goed dat het gezin tot voornaamste woning dient, noch dat goed met hypotheek bezwaren (art. 215 BW) . Weigert uw echtgeno(o)t(e) zijn of haar instemming te geven, dan kan de familierechtbank u machtigen om alsnog tot de verkoop of de schenking over te gaan, als de instemming zonder gewichtige redenen geweigerd werd.

Samenwonenden. Samenwonenden kunnen alleen een onroerend goed aankopen. Als u wettelijk samenwoont, dan gelden wat betreft de gezinswoning dezelfde regels als voor gehuwden. U heeft dus de instemming van uw partner nodig om het pand te verkopen, weg te schenken of te hypothekeren. De regels inzake bescherming van de gezinswoning gelden niet voor wie louter feitelijk samenwoont.