Minder inkomsten, minder alimentatie?

Alimentatie. Als u uit de echt scheidt, dan riskeert u zowel aan uw ex persoonlijk als voor uw kinderen een alimentatie te moeten betalen. Het bedrag van die alimentatie wordt ofwel in onderling akkoord (bv. bij een echtscheiding door onderlinge toestemming) ofwel door de rechter vastgelegd. Bij de bepaling van dit bedrag wordt rekening gehouden met uw financiële toestand op dat moment. Die toestand kan in de loop van de daaropvolgende jaren natuurlijk wel eens grondig wijzigen.

Uw ex-partner. De alimentatie is altijd wijzigbaar als er gewijzigde omstandigheden zijn. Meer bepaald kan de rechtbank, op vordering van een van de partijen, de uitkering achteraf verhogen, verminderen of afschaffen, indien ingevolge nieuwe omstandigheden onafhankelijk van de wil van de partijen het bedrag niet meer aangepast is aan de gewijzigde situatie (art. 301, §7 BW) . Gaat u dus minder verdienen, dan kunt u een verlaging (of zelfs afschaffing) van de alimentatie vragen. Hetzelfde geldt ook als uw ex een hoger inkomen verwerft. Verdient u echter achteraf meer, dan riskeert u een hoger bedrag aan alimentatie te moeten betalen. De alimentatie kan eveneens verhoogd worden als de financiële draagkracht van uw ex gedaald is. U kunt daarover wel andere afspraken maken en bv. vooraf vastleggen dat deze wijzigingsmogelijkheid niet zal gelden.

Inkomstenverlies. Opdat een verlaging van uw inkomsten een vermindering van de alimentatie zou kunnen meebrengen, is dus vereist dat u minder verdient door omstandigheden die onafhankelijk zijn van uw wil. Hetzelfde geldt als de inkomsten van de ex (aan wie alimentatie betaald wordt) verminderen en die een hogere alimentatie vraagt. Verliest u (een deel van) uw inkomsten ten gevolge van een ziekte of een mindere gang van zaken in uw bedrijf, dan kunt u wellicht stellen dat uw inkomensverlies onafhankelijk is van uw wil. Bij een faillissement van uw bedrijf is dat meestal ook het geval. Beslist u daarentegen zelf om minder te gaan werken (zonder dat er medische redenen voor zijn) of om tegen een lager loon ergens in dienst te treden, dan volstaat dit allicht niet om een verlaging van de alimentatie te vragen.

Gezinstoestand. Gaat uw ex opnieuw samenwonen of treedt deze in het huwelijk, dan kan dat eveneens zijn invloed hebben op de te betalen alimentatie. Meer bepaald eindigt de uitkering definitief in geval van een nieuw huwelijk van de uitkeringsgerechtigde of op het ogenblik waarop deze laatste een verklaring van wettelijke samenwoning aflegt, tenzij de partijen anders overeenkomen. De rechter kan de onderhoudsverplichting ook beëindigen wanneer de uitkeringsgerechtigde samenleeft met een andere persoon als waren zij gehuwd (art. 301, §10 BW) . Als het bedrag aan alimentatie door de rechtbank vastgesteld werd voordat het vermogen van de echtgenoten vereffend en verdeeld werd, dan kan daarna eveneens een wijziging gevraagd worden. Dat is mogelijk wanneer de echtgenoot die de alimentatie ontvangt uit die vereffening-verdeling belangrijke activa of tegoeden verkreeg.

Onderlinge toestemming. Werd het bedrag aan alimentatie vastgelegd in het kader van een echtscheiding door onderlinge toestemming, dan bepaalt de overeenkomst in welke gevallen het bedrag van de alimentatie wijzigbaar is. In die akte kunnen de echtgenoten meteen ook overeenkomen of de wijzigingsmogelijkheid die speelt voor alimentatie die door de rechter toegekend wordt eveneens geldt, dan wel uitgesloten wordt. Voor oude echtscheidingsovereenkomsten (gesloten vóór 1 september 2007) kan de alimentatie sowieso enkel gewijzigd worden in de gevallen die in de overeenkomst voorzien worden.

Uw kinderen. De alimentatie voor uw kinderen kan net als uw bijdrage in de buitengewone kosten met betrekking tot die kinderen aangepast worden als er gewijzigde omstandigheden zijn. Die onderhoudsuitkering kan eveneens verminderd worden als u minder gaat verdienen door omstandigheden onafhankelijk van uw wil. De rechter kan de alimentatie echter ook verhogen als dat in het belang van uw kind noodzakelijk is, bv. omdat het kind intussen ouder geworden is. Dat is zelfs mogelijk als het inkomen van de ouders niet veranderd is. Voor alimentatie voor uw kinderen kunt u ook niet overeenkomen dat de wijzigbaarheid niet kan spelen. Als er een akkoord is tussen de ouders over de alimentatie voor de kinderen, moeten zij trouwens een document invullen waarin ze aangeven hoeveel hun inkomsten precies bedragen (art. 1321 Ger.W) . Dit document kan dan later, bij een vraag tot wijziging, gebruikt worden om de toenmalige inkomsten met de huidige inkomsten te vergelijken.

Retroactief vragen? Strikt genomen kunt u aan de rechtbank vragen om de wijziging van de alimentatie ‘retroactief’ toe te kennen, vanaf het moment dat de voorwaarden voor de wijziging vervuld waren. De meeste rechtbanken springen hier echter voorzichtig mee om en zullen veelal de aanpassing pas toekennen vanaf het moment van het starten van de procedure. Het is dus raadzaam om bij een wijziging in inkomsten zo snel mogelijk naar de rechtbank te stappen.