GELD UIT UW VENNOOTSCHAP HALEN - 14.01.2020

Nieuw vennootschapsrecht: hoe balans- en liquiditeitstest aanpakken?

Het nieuwe Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen maakt een dubbele test verplicht bij beslissingen tot uitkering, ter compensatie van het wegvallen van het kapitaal en de daarbij horende bescherming van de schuldeisers.

Op welke vennootschappen is deze dubbele test van toepassing en bij welke voorgenomen uitkeringen? Hoe gebeurt deze test concreet? En vanaf wanneer moet u met deze nieuwe regels rekening houden?

Nieuwe verplichtingen

Toepassingsgebied

De dubbele test moet toegepast worden in de BV (art. 5:142 en 5:143 WVV) en in de CV (art. 6:115 en 6:116 WVV) , en wel bij alle (voorgenomen) uitkeringen, niet alleen aan aandeelhouders, maar ook aan bestuurders en andere rechthebbenden. De dubbele test is dus niet alleen van toepassing bij uitkeringen van dividenden, maar ook bij uitkering van tantièmes, bij inkoop van eigen aandelen, bij handelingen die als financial assistance beschouwd worden en ook bij de uitkering van het scheidingsaandeel lastens het vennootschapsvermogen. In de NV moet u enkel de nettoactieftest uitvoeren (art. 7:212 WVV) .

Inwerkingtreding

Op nieuwe vennootschappen die na 1 mei 2019 opgericht werden, is deze dubbele test onmiddellijk van toepassing. Op bestaande vennootschappen die ervoor geopteerd hebben om vóór 31 december 2019 hun statuten aan te passen, is de regelgeving van toepassing vanaf de datum van neerlegging ter griffie van het uittreksel uit de statutenwijziging. Op bestaande vennootschappen die nog geen statutenwijziging doorgevoerd hebben, is deze verplichting van toepassing sinds 1 januari 2020. De regelgeving inzake uitkeringen is immers van dwingend recht, wat betekent dat u dit in uw statuten ook niet kunt versoepelen. U kunt in de statuten wel strengere regels voorzien.

Sancties

Indien komt vast te staan dat de leden van het bestuursorgaan wisten of, gezien de omstandigheden, behoorden te weten dat de vennootschap ten gevolge van de uitkering kennelijk niet meer in staat zou zijn om haar schulden op minstens 12 maanden te voldoen, zijn zij tegenover de vennootschap en derden hoofdelijk aansprakelijk voor alle daaruit voortvloeiende schade (art. 5:144 en art. 6:117 WVV) .

De vennootschap kan ook elke uitkering die niet in overeenstemming met de artikelen 5:142 e.v. en 6:114 e.v. WVV verricht is (bv. omdat het nettoactief negatief geworden is ten gevolge van de uitkering) van de aandeelhouders terugvorderen, ongeacht hun goede of kwade trouw. Hoewel de wet enkel over aandeelhouders spreekt, geldt dit wellicht ook voor de eventuele andere begunstigden die uitkeringen ontvingen (bv. bestuurders bij tantièmes, ...).

Nettoactieftest (balanstest)

Waarover gaat het?

In de BV (art. 5:142 WVV) en de CV (art. 6:115 WVV) mag geen uitkering gebeuren als het nettoactief van de vennootschap negatief is of ten gevolge van de uitkering negatief zou worden. Als de vennootschap beschikt over eigen vermogen dat krachtens de wet of de statuten onbeschikbaar is, dan mag geen uitkering gebeuren indien het nettoactief gedaald is of door een uitkering zou dalen tot onder het bedrag van dit onbeschikbare eigen vermogen. Voor bestaande BVBA’s die daarvan niet afwijken, zal het bestaande kapitaal automatisch omgezet worden in zo’n onbeschikbaar eigen vermogen.

Hoe berekenen?

Het nettoactief van de vennootschap wordt bepaald op grond van de laatste goedgekeurde jaarrekening of van een recentere staat van activa en passiva, als die er is. Onder nettoactief moet verstaan worden: het totaalbedrag van de activa, verminderd met de voorzieningen, de schulden en (behoudens in uitzonderlijke gevallen te vermelden en te motiveren in de toelichting bij de jaarrekening) de nog niet afgeschreven bedragen van de oprichtings- en uitbreidingskosten en de kosten voor onderzoek en ontwikkeling.

Bevoegd orgaan

Het besluit tot uitkering wordt genomen door de algemene vergadering (art. 5:141 WVV) . Concreet zal het evenwel het bestuursorgaan zijn dat voorafgaand aan de oproeping tot de algemene vergadering de balanstest zal uitvoeren. Het bestuursorgaan doet er goed aan om het resultaat van de test in de oproeping of in een afzonderlijk verslag mee te delen aan de aandeelhouders, zodat deze met kennis van zaken de beslissing tot uitkering kunnen nemen.

Commissarisverslag

In de vennootschappen waarin een commissaris benoemd is, beoordeelt deze de staat van activa en passiva. Het beoordelingsverslag van de commissaris wordt bij zijn jaarlijkse controleverslag gevoegd.

Liquiditeitstest

Waarover gaat het?

Het besluit tot uitkering van de algemene vergadering heeft slechts uitwerking nadat het bestuursorgaan vastgesteld heeft dat de vennootschap, volgens de redelijkerwijs te verwachten ontwikkelingen, na de uitkering in staat zal blijven om haar schulden te voldoen naarmate deze opeisbaar worden en dit over een periode van ten minste 12 maanden, te rekenen van de datum van de uitkering. Het besluit van het bestuursorgaan wordt verantwoord in een verslag dat niet neergelegd moet worden. De termijn van 12 maanden is bovendien slechts een minimumtermijn: het bestuursorgaan moet dus ook de gebeurtenissen in aanmerking nemen waarvan het reeds kennis heeft en die in de verdere toekomst een belangrijke impact kunnen hebben op de liquiditeitspositie van de vennootschap.

Hoe berekenen?

De wet voorziet niet in een of meerdere berekeningen of formules voor de beoordeling van de liquiditeit. Dit geeft het bestuursorgaan de mogelijkheid om de liquiditeit te beoordelen rekening houdend met de aard van de onderneming en de context waarin zij opereert. Wel is de toetssteen het vreemd vermogen op korte termijn (‘schulden over ten minste 12 maanden’). In de praktijk zal de liquiditeitstest dus wellicht volgens een of meerdere van de volgende methodes berekend worden.

Current ratio

Deze ratio wordt berekend door de som van alle liquide middelen en alle vlottende activa (incl. de voorraden) te delen door de passiva op korte termijn (minder dan één jaar). Een ‘gezonde’ liquiditeit ligt (liefst zo ver mogelijk) boven de 1. Alles tussen de 1,5 en 2 wordt in elk geval als zeer gezond beschouwd. Alleen dan is er de zekerheid dat alle schuldeisers op korte termijn betaald kunnen worden. Houd bij deze berekening rekening met en hoed u voor overwaardering of illiquiditeit van voorraden (‘winkeldochters’), en voor oninbare klantenvorderingen of slechte betalers.

Quick ratio

Deze ratio lijkt op de current ratio, maar maakt abstractie van de voorraden. U berekent de quick ratio door het verschil tussen de vlottende activa en de voorraden te delen door de passiva op korte termijn. Ook hier moet de waarde hoger dan 1 liggen. Let wel op indien u langere betalingstermijnen verleent aan uw klanten dan de termijnen die u zelf verkregen heeft van uw leveranciers.

Commissarisverslag

In de vennootschappen waarin een commissaris benoemd is, beoordeelt hij de historische en prospectieve boekhoudkundige en financiële gegevens van het bestuursverslag. De commissaris vermeldt in zijn jaarlijkse controleverslag dat hij deze opdracht uitgevoerd heeft.

Adviezen

  • Het bestuursorgaan van een BV en een CV moet bij elke uitkering een balanstest en een liquiditeitstest doorvoeren, en de algemene vergadering daarover informeren. In een NV is enkel de balanstest verplicht.
  • De wet zegt niet hoe u de liquiditeitstest moet uitvoeren. Voor de liquiditeitstest hanteert u dus het best een zo streng mogelijke ratio. Dat zal dan meestal de quick ratio zijn.
  • Als u weet heeft van belangrijke financiële verplichtingen die binnen de 12 maanden na de uitkering (of zelfs later) vervallen, dan moet u met die verplichtingen bij uw beoordeling rekening houden. Vertrouw dus niet blindelings op een ratio.
  • Bestuurders zijn hoofdelijk aansprakelijk voor overtredingen, en onterechte uitkeringen kunnen teruggevorderd worden, ongeacht de goede trouw van de begunstigden.

Contactgegevens

Larcier-Intersentia | Tiensesteenweg 306 | 3000 Leuven

Tel.: 0800 39 067 | Fax: 0800 39 068

contact@larcier-intersentia.com | www.larcier-intersentia.com

 

Maatschappelijke zetel

Lefebvre Sarrut Belgium NV | Hoogstraat 139 - Bus 6 | 1000 Brussel

RPM Bruxelles | TVA BE 0436.181.878