U staat in het testament van een patiënt, is dat betwistbaar?

Welk wettelijk beletsel tegen erven?

Er bestaat geen algemeen verbod op het ontvangen van schenkingen of erfenissen van patiënten. Wél bevat het Burgerlijk Wetboek een specifieke uitzondering. Het stelt nl. dat “doctors in de genees-, heel- en verloskunde, officieren van gezondheid en apothekers, die een persoon hebben behandeld tijdens de ziekte waaraan hij overleden is, geen voordeel kunnen genieten van beschikkingen onder de levenden of bij testament, die hij, in de loop van die ziekte, te hunnen behoeve mocht hebben gemaakt”(art. 909 BW) . Het heikele punt is dus dat de schenking of het opmaken van het testament zou gebeuren tijdens de ziekte die u behandelt én waaraan de patiënt overlijdt. In dat geval, én alleen in dat geval, is het verboden. Wat er kan gebeuren als u in strijd zou handelen met dat specifiek verbod, leest u hierna.

Wat is er gebeurd?

Een thuisverpleegster verzorgde een sociaal geïsoleerde man die geen vrouw of kinderen had. De man had ook nauwelijks contact met andere familieleden en maakte een testament op waarin hij zijn ganse vermogen legateerde aan de thuisverpleegster in kwestie. Toen de man overleed meenden zijn neven en nichten (die zijn wettige erfgenamen waren) dat het testament nietig was. Volgens hen kon de thuisverpleegster volgens art. 909 BW geen begunstigde zijn van het testament.

Wat heeft de rechter gezegd?

In tegenstelling tot de rechter in eerste aanleg (rb. Dendermonde, 10.11.2016) wordt er in beroep geoordeeld dat het testament nietig was (Gent, 31.05.2018) . Het hof meende nl., anders dan de eerste rechter, dat de thuisverpleegster beschouwd moest worden als ‘een officier van gezondheid’. Daarnaast gaf het hof ook aan dat de voorwaarden van art. 909 vervuld waren: de behandeling vond plaats tijdens de ziekte waaraan de patiënt overleden is en het testament werd tijdens deze periode opgemaakt.

Wat moet u ervan onthouden?

Soms risico op nietigverklaring... Als u al een erfenis of schenking van een patiënt zou (willen) aanvaarden, moet u eerst nagaan of de voorwaarden van art. 909 vervuld zijn. Alleen als dat niet het geval is, mag u wettelijk gezien aanvaarden. In het andere geval riskeert u een vordering tot nietigverklaring vanwege de wettelijke erfgenamen van de patiënt. En zoals uit deze casus blijkt, kunnen die plots ‘van ver’ komen opdagen.. .

... maar altijd risico op tuchtprocedure. De Orde der Artsen gaat nog verder dan de wet en raadt ‘in het algemeen’ af om een schenking of testament te aanvaarden, m.a.w. ook buiten de voorwaarden van art. 909 BW (advies Nat. Raad a160006 van 24.02.2018) . Naast een juridische procedure tot nietigverklaring, riskeert u dus ook dat een erfgenaam die zich tekortgedaan voelt, een klacht bij de Orde zal neerleggen. Hoe meer geld ermee gemoeid is, hoe groter die kans natuurlijk...

Goed om te weten. De Nat. Raad raadt aan om in eerste instantie te weigeren en uit te leggen aan de patiënt dat hij misschien beter voor iemand anders kiest. Kunt u aantonen dat u dat gedaan heeft en de patiënt toch nog doorgezet heeft, dan lijkt de kans op een tuchtsanctie eerder klein.