AANWERVEN - 24.04.2020

Aangeworven vóór ‘coronatime’, nu niet meer nodig...

Een werkgever had lang vóór de coronacrisis begon, een nieuwe werknemer aangeworven (én zijn contract getekend), die nu echter niet meer nodig was. Dat mailde hij ook aan de werknemer: “Vermits iedereen al op ‘technische werkloosheid’ staat, gaat de aanwerving niet door.” Was dat echter wel verstandig?

Overmacht als uitweg?

Overmacht kan volgens het verbintenissenrecht een reden zijn om een partij te bevrijden van haar verbintenissen (art. 1148 BW) . Ook in het arbeidsrecht is dat het geval, meer nog, de Wet op de arbeidsovereenkomsten vermeldt (in art. 32, 5°) ‘overmacht’ uitdrukkelijk als een wijze waarop de arbeidsovereenkomst een einde kan nemen (zonder opzegtermijn of -vergoeding). De voorwaarden om dit te kunnen inroepen, zijn echter strikt: “Het volstaat niet dat de uitvoering van de overeenkomst moeilijker, lastiger of duurder is geworden, ze moet onmogelijk zijn”(arbh. Luik, 25.01.1989) . Bovendien moet de overmacht ook definitief zijn; tijdelijke overmacht volstaat dus niet.

Uit het leven gegrepen

Een werkgever ondertekende begin 2020 het contract van een nieuwe bediende, die op 1 april 2020 zou beginnen. Begin 2020 was er nog geen vuiltje aan de lucht, maar de laatste week van maart was dat natuurlijk al heel anders. Ondertussen stond het personeel op ‘technische werkloosheid’ wegens de coronacrisis. De werkgever mailde dan ook dat de aanwerving geen zin had. “De RVA heeft de overmacht erkend, bijgevolg hebben wij besloten af te zien van uw aanwerving” , zo stond er in de e-mail. De vakbond van de bediende had het echter anders begrepen en claimde een opzegvergoeding van een week en een bijkomende schadevergoeding wegens rechtsmisbruik.

Wat is hier fout gegaan?

Ergens was de redenering van de werkgever wel te begrijpen: “Wat kan ik nu met een nieuwe werknemer doen, als ik door de crisis zelfs geen werk meer heb voor het personeel dat er al was?” Puur juridisch gesproken gaat het hier in principe echter niet om overmacht. Het lijkt ons nl. onwaarschijnlijk dat een rechter de uitvoering van de overeenkomst als ‘helemaal onmogelijk’ zal beschouwen wegens een gebeuren van tijdelijke aard zoals de coronacrisis en de bijgaande technische werkloosheid. Dat de RVA de kwalificatie ‘overmacht’ aanvaard heeft, doet bv. niets ter zake, dat is overigens per definitie al maar ‘tijdelijk’. Bijgevolg zal de werkgever inderdaad een opzegvergoeding van een week loon moeten betalen wegens de verbreking van de arbeidsovereenkomst zonder opzegtermijn. De rest is nog afwachten geblazen...

Kunt u het anders oplossen?

Om ‘gratis’ (lees: zonder opzegtermijn of -vergoeding) van een ondertekende arbeidsovereenkomst af te raken, vóórdat die ingegaan is, is er maar één middel: de overeenkomst opzeggen met een opzegtermijn, precies alsof ze al ingegaan is. De rechtspraak aanvaardt dat en zo bent u in principe safe. De toepasselijke opzegtermijn is de termijn die geldt voor een anciënniteit van 0 tot minder dan 3 maanden, d.w.z. een van 1 week. Als u m.a.w. tijdig (= 1,5 week voordat het contract in werking zou treden) de opzeg geeft, kost de beëindiging u niets.

Goed om te weten. Zegt u de overeenkomst niet op, dan kunt u in principe óók een nieuwe werknemer onmiddellijk in coronawerkloosheid wegens overmacht plaatsen. Dat is althans het geval, voor zover u het contract al ondertekend had vóór uw aanvraag om tijdelijke werkloosheid, zo blijkt uit de FAQ die de RVA hierover gepubliceerd heeft.

Een crisis die uitgebarsten is en/of het personeel dat tijdelijk werkloos geworden is, maakt geen overmacht uit waardoor u een ondertekend arbeidscontract niet zou hoeven na te leven. Ook in deze omstandigheden kunt u dus alleen ‘zonder kosten’ onder een nieuwe aanwerving uit door het contract op te zeggen vóór het ingegaan is.

Contactgegevens

Larcier-Intersentia | Tiensesteenweg 306 | 3000 Leuven

Tel.: 0800 39 067 | Fax: 0800 39 068

contact@larcier-intersentia.com | www.larcier-intersentia.com

 

Maatschappelijke zetel

Lefebvre Sarrut Belgium NV | Hoogstraat 139 - Bus 6 | 1000 Brussel

RPM Bruxelles | TVA BE 0436.181.878