Grensoverschrijdende diensten in specifieke gevallen

Wat is het precieze belang van de plaats van de dienst?

Welke regels zijn van toepassing?

Wanneer van belang? Als er een grensoverschrijding bij komt kijken en op zich is dat ook logisch natuurlijk. Als immers zowel de klant als de dienstverrichter in België gevestigd zijn, dan is het vrij evident dat de Belgische btw-regels van toepassing zijn. Welke andere btw-regels zouden er anders van toepassing kunnen zijn... ?

Btw van welke EU-lidstaat toepassen? Dat is inderdaad de vraag die dan gesteld moet worden als er een grensoverschrijding aan te pas komt. Verricht u nl. een dienst voor een klant in een ander land of, omgekeerd, doet u een beroep op een dienstverrichter uit een ander land, dan is de vraag welke btw-regels er op de dienst van toepassing zijn, die van België of die van het andere land. Om dat te kunnen bepalen, is het van cruciaal belang om te weten wat op het vlak van btw de zgn. plaats van de dienst is.

Cruciaal? Absoluut. Vindt de dienstverrichting op basis van de zgn. plaatsbepalingsregels immers plaats in België, dan is de dienst belastbaar in België en moet de Belgische btw-reglementering dus toegepast worden. Vindt de dienst daarentegen in een andere EU-lidstaat plaats, dan mag u geen Belgische btw aanrekenen, maar moeten de btw-regels van die andere EU-lidstaat toegepast worden.

Concreet. Neem het toe te passen btw-tarief of eventuele vrijstellingen. Als de plaats van de dienst in België valt, dan gelden de Belgische tarieven, vrijstellingen, enz. en anders die van de andere EU-lidstaat. Helemaal niet onbelangrijk dus, integendeel...

Hoe bepaalt u de plaats van de dienst?

B2b of b2c? Dat kent u intussen. Om de plaats van de dienst te bepalen, moet er gekeken worden naar de aard van de klant. Worden de diensten verricht voor btw-plichtigen, dan gaat het om zgn. business-to-business- of b2b-diensten. Is de klant daarentegen een niet-btw-plichtige, zoals een particulier, dan gaat het om business-to-consumer- of b2c-diensten.

Het gaat om een b2b-situatie? Dan zegt de hoofdregel dat de dienst plaatsvindt in het land waar de klant gevestigd is (art. 21, §2 W.Btw) . Verricht u een dienst voor een btw-plichtige klant in Nederland, dan vindt de dienst dus plaats in Nederland en dan zijn de Nederlandse btw-regels van toepassing.

Wel uitzonderingen! Op deze b2b-hoofdregel bestaan inderdaad wel enkele afwijkingen (art. 21, §3 W.Btw). Zo is de plaats van een dienst in verband met onroerende goederen, steeds de plaats waar dat onroerend goed zich bevindt. Inzake personenvervoer is de plaats van de dienst dan weer de plaats waar het vervoer verricht wordt naar verhouding van de afgelegde afstanden en voor restaurant- en cateringdiensten is dat de plaats waar de dienst materieel verricht wordt. In een restaurant in Frankrijk zal u dus altijd Franse btw betalen, ongeacht of u daar als privépersoon dan wel als btw-plichtige zit.

Het gaat om een b2c-situatie? In dat geval vindt de dienst plaats in het land waar de dienstverrichter gevestigd is (art. 21bis, §1 W.Btw) . Verricht u een dienst voor een particuliere klant in Nederland, dan vindt de dienst dus plaats in België, omdat u zelf in België gevestigd bent.

Let op!  Ook op de b2c-hoofdregel bestaan er tal van uitzonderingen, waaronder onder meer vrijwel dezelfde als voor een b2b-situatie.

Welke regels zijn wanneer van toepassing?

Wie valt er onder de zgn. b2b-regel?

Wanneer zit u in een b2b-situatie? In eerste instantie is dat het geval als uw klant een btw-plichtige is. Dat is het geval als de klant geregeld en zelfstandig een economische activiteit uitoefent (art. 4 W.Btw) .

Ook zij die geen btw-aangifte indienen? Ja, ook dat zijn strikt genomen immers ‘btw-plichtigen’. In concreto gaat het dan onder meer om:

• de vrijgestelde btw-plichtigen (art. 44 W.Btw) , zoals een dokter, een sportclub-VZW, een bank, een school, een verzekeringsmaatschappij, enz.: zij beschikken zelfs niet over een btw-nummer, maar dat is dus ook geen vereiste voor de toepassing van de b2b-regels;
• de vrijgestelde kleine ondernemingen (art. 56bis W.Btw.) ;
• de forfaitaire landbouwondernemingen (art. 57 W.Btw) .

Wie valt er onder de zgn. b2c-regel?

Dat zijn dan de particulieren? Inderdaad, heeft u particuliere klanten uit het buitenland, dan geldt in principe de regel van b2c. Ook de diensten verricht voor een btw-plichtige klant (een natuurlijk persoon) die deze diensten uitsluitend aanwendt voor privédoeleinden, vallen hieronder.

Let op!  Een dienst verricht voor een btw-plichtige klant die deze dienst zowel beroepsmatig als privé gebruikt, valt in zijn totaliteit onder de b2b-regels.

Wat met gedeeltelijke of niet-btw-plichtigen?

Waaronder vallen de gedeeltelijke btw-plichtigen?

Wie zijn dat ook weer? Een gedeeltelijke btw-plichtige is kortweg iemand die deels een activiteit heeft die onderworpen is aan btw, zelfs al valt die dan onder de vrijstelling van artikel 44, en daarnaast ook nog een activiteit heeft die buiten de toepassingssfeer van de btw valt en waarvoor hij dus helemaal niet btw-plichtig is.

Concreet. De gekende voorbeelden van een gedeeltelijke btw-plichtige zijn:

• een zelfstandig consultant die ook als lesgever-werknemer verbonden is aan een hogeschool;
• een advocaat die ook optreedt als plaatsvervangend rechter (circ. AAFisc 47/2013, 20.11.2013, nr. 21) ;
• een openbaar bestuur (stad of gemeente) dat naast zijn activiteiten als overheid ook btw-plichtige activiteiten heeft, bv. de uitbating van een parking (art. 6 W.Btw) ;
• een zgn. actieve holding die ook tussenkomt in het management van de onderneming waarin hij aandelen heeft.

Welke regels toepassen? Voor diensten verricht voor deze gedeeltelijke btw-plichtigen zijn integraal de b2b-regels van toepassing (art. 21, §1 W.Btw) . De b2b-regels gelden immers zonder meer vanaf het moment waarop iemand btw-plichtige activiteiten uitoefent.

Tip. U hoeft zich dus niet af te vragen of de dienst bestemd is voor de btw-plichtige activiteit van de klant dan wel voor de niet-btw-plichtige activiteit.

Waaronder vallen de niet-btw-plichtige rechtspersonen?

Wie zijn dat precies? Het gaat dan concreet bv. om een zuivere holding of zgn. passieve holding of om openbare besturen die louter activiteiten uitoefenen als overheid.

Welke regels toepassen? Voor diensten verricht t.a.v. deze niet-btw-plichtige rechtspersonen zijn in principe steeds de b2c-regels van toepassing, net zoals bij particuliere klanten dus.

Uitzonderlijk toch de b2b-regel! Dat is inderdaad het geval met name wanneer deze niet-btw-plichtige rechtspersonen toch over een btw-nummer zouden beschikken (art. 21, §1 W.Btw) . Dat zal o.m. het geval zijn wanneer zij in het lopende of het voorgaande kalenderjaar aankopen in andere EU-lidstaten gedaan hebben en daarbij de drempel van € 11.200 overschreden zouden hebben. In dat geval zal de buitenlandse leverancier geen buitenlandse btw aanrekenen, maar zullen die niet-btw-plichtige rechtspersonen zelf een btw-nummer moeten aanvragen en btw moeten rekenen over de gedane intracommunautaire verwervingen waarbij die drempel overschreden wordt (art. 25ter, §1 W.Btw) .