Hoe de erfbelasting optimaliseren tussen echtgenoten?
Vermogen ‘verschuiven’
Inbrengen in huwgemeenschap. Als een van de echtgenoten een belangrijk eigen vermogen heeft (bv. goederen die hij erfde of geschonken kreeg), dan betaalt de partner veel erfbelasting daarop als die overlijdt. Om dat te vermijden, kan de vermogende partner zijn zgn. eigen vermogen inbrengen (‘verschuiven’) in de huwgemeenschap. Dit kan zowel voor roerende goederen, zoals een beleggingsportefeuille of aandelen van een vennootschap, als voor onroerende goederen, zoals een appartement. Een inbreng van eigen goederen in de huwgemeenschap gebeurt via een eenvoudige notariële akte (kostprijs ± € 800 à € 1.300).
Voorbeeld. Als de vermogende partner Tom bv. een eigen kustappartement in de gemeenschap brengt, dan betalen zij daarop geen registratierechten zoals bij een verkoop. Overlijdt Tom later, dan betaalt de ‘arme’ partner Els (en ev. de kinderen) slechts erfbelasting op de helft van het kustappartement i.p.v. op het volledige appartement.
Scheiding van goederen. Wie gehuwd is met zuivere scheiding, heeft geen huwgemeenschap. Dat is eenvoudig op te lossen door in uw huwelijkscontract een beperkte gemeenschap of een toegevoegd intern gemeenschappelijk vermogen (TIGV) toe te voegen. Dat kan in één akte bij de notaris zonder dat een inventaris opgemaakt moet worden (kostprijs ± € 850).
Twee elastieken inbouwen. In ons voorbeeld is het aangewezen om de inbreng van het kustappartement te doen onder ontbindende voorwaarde van (1) echtscheiding of (2) vooroverlijden van Els (standpunt Vlabel nr. 15059 en federale beslissing nr. EE/98.26) . In geval van echtscheiding of vooroverlijden van Els zal het kustappartement dan belastingvrij terugkeren naar de vermogende partner Tom. We treden niet in detail, maar u maakt deze ‘elastieken’ het best niet optioneel (keuzemogelijkheid).
Schenken als alternatief
Herroepbare schenking. Een interessante techniek voor successieplanning is dat echtgenoten aan elkaar kunnen schenken, maar deze schenking steeds herroepbaar is. Let wel, echtgenoten kunnen enkel ‘eigen vermogen’ schenken aan elkaar, dus niets uit de gemeenschap.
Populair voor roerend. De techniek wordt vooral gebruikt voor roerende goederen. Een dergelijke schenking voor de Belgische notaris kost slechts 3% (3,3% in Wallonië). Doet u de schenking via hand- of bankgift of Nederlandse notaris, dan betaalt u geen schenkbelasting. Wel moet u als schenker nog drie jaar (binnenkort vier jaar in Vlaanderen) in leven blijven. Een stuk goedkoper dan erven dus, waar de tarieven oplopen tot 27% in Vlaanderen en 30% in Wallonië en Brussel. Voor onroerend goed is de techniek minder interessant, zeker bij grotere schenkingen. De schenkingstarieven bij vastgoed zijn een stuk hoger en dit ontwijken via een bankgift of Nederlandse notaris is niet mogelijk.
Ook twee elastieken inbouwen? Schenkingen tussen echtgenoten zijn steeds herroepbaar zonder enige motivering. De schenker mag zich dus op elk moment ‘bedenken’, ook tijdens of na een echtscheiding. Stel dat een vermogende echtgenote echter een groot deel van haar beleggingsportefeuille schonk aan haar man. Als haar man eerst overlijdt, valt de portefeuille in zijn nalatenschap en moet de echtgenote erfbelasting betalen op de portefeuille die oorspronkelijk van haar was. Om dat te vermijden, kan de vrouw de schenking doen met een zogenaamd conventioneel beding van terugkeer. Concreet betekent dit dat in ons voorbeeld de schenking belastingvrij terugkeert naar de vrouw als haar man eerst overlijdt.
Bepaal uw profiel om dit en vele andere adviezen te ontgrendelen.