Vereffening-verdeling: voor jaren vertrokken?

Hoe verdelen? Als een nalatenschap of een huwelijksvermogensstelsel verdeeld moet worden, dan kan een verdeling in onderling akkoord bijzonder snel gaan. Als er geen onroerend goed te verdelen is, dan is het zelfs niet altijd nodig om bij een notaris langs te gaan. Is er geen akkoord, dan zal de vereffening-verdeling gerechtelijk verlopen. De rechtbank zal dan vrij snel na de dagvaarding een notaris aanstellen om tot de vereffening-verdeling over te gaan, waarna vaak een lange procedure start.

Inventaris. Eens er een notaris aangesteld is, is het belangrijk dat deze zo snel mogelijk aan zijn taak begint. Uw advocaat kan hiertoe de notaris aanschrijven. De notaris zal dan de partijen en hun advocaten uitnodigen. De vergadering moet in principe plaatsvinden binnen de twee maanden nadat de notaris verzocht werd om zijn werkzaamheden aan te vatten. Op die vergadering zal de notaris een eerste idee trachten te krijgen van het dossier en de verdere werkwijze bespreken. Hij zal ook polsen of er een akkoord mogelijk is. Elke partij kan vragen dat er een inventaris opgesteld wordt. De notaris moet dan alle goederen die verdeeld moeten worden, gaan noteren op de plaats waar ze zich bevinden, tenzij de partijen akkoord gaan om de inventaris louter op verklaring op te maken. De inventaris eindigt met verklaringen bij de notaris en een eedaflegging. Dat alles kan enkele maanden in beslag nemen.

Aanspraken. Vervolgens zullen de partijen nota’s uitwisselen met hun aanspraken en vorderingen, met de nodige bewijsstukken. Is er geen andere overeenkomst tussen de partijen, dan beschikt elke partij daarvoor over een termijn van twee maanden. De notaris bezorgt vervolgens binnen de twee maanden aan elke partij een overzicht van de aanspraken die hij ontving, waarbij elkeen weer twee maanden heeft om te reageren op de aanspraken van de andere partij (art. 1218 Ger.W.) . De notaris heeft nadien vier maanden de tijd om zijn staat op te maken waarbij hij aangeeft hoe de vereffening-verdeling volgens hem moet gebeuren. Deze termijnen zijn bindend. Legt uw advocaat een nota te laat neer, dan zal met uw aanspraken geen rekening gehouden worden. De termijnen die de notaris moet naleven zijn daarentegen ‘minder’ bindend. Uw advocaat kan de notaris hooguit aanmanen om het nodige te doen en eventueel zijn vervanging aan de familierechtbank vragen.

‘Zwarigheden’. Als iedereen akkoord gaat met de staat van de notaris, dan is die definitief en is de vereffening-verdeling afgelopen. Er is dan meestal zowat een jaar gepasseerd. Als een of meer partijen opmerkingen (de ‘zwarigheden’) hebben bij de staat, dan moeten die geformuleerd worden binnen de maand nadat de notaris zijn staat ter kennis gebracht heeft. De notaris zal daarop vervolgens reageren met de opmaak van een advies. Dit advies gaat naar de rechtbank. Daar kan elke partij conclusies neerleggen over de zwarigheden die geformuleerd werden. Pas daarna wordt de zaak uiteindelijk gepleit. Reken voor een procedure in eerste aanleg op een extra termijn van zowat negen maanden tot één jaar en voor een beroepsprocedure op een bijkomende termijn van nog eens één à twee jaar. Als er een deskundige aangesteld moet worden om de waarde van onroerende goederen of van aandelen of van een eenmanszaak te schatten, dan zorgt dat voor nog meer vertraging. Dat is ook het geval als er tussengeschillen zijn of als een partij een strafklacht neerlegt omdat iemand een valse eed aflegde bij de inventarisatie. De vereffening-verdeling zal dan moeten wachten tot de strafrechtelijke procedure afgewerkt is. De notaris (of de burgerlijke rechter) moet immers rekening houden met wat er in het strafproces beslist werd.

Versnellen? U en uw advocaat hebben slechts een beperkte invloed op die duurtijd. Het enige wat uw advocaat kan doen, is de notaris dadelijk na het vonnis waarin hij aangesteld wordt, aanschrijven om met zijn werkzaamheden te beginnen. Eventueel kunnen ook kortere termijnen afgesproken worden om nota’s uit te wisselen of kan dat in zeer dringende gevallen gevraagd worden aan de rechtbank. Houdt de notaris zich niet aan de termijnen, dan zou uw advocaat de notaris tot spoed kunnen aanmanen en eventueel zijn vervanging kunnen vragen. Voor de rechtbank (of het hof van beroep) kan uw advocaat proberen om zo kort mogelijke conclusietermijnen te laten vastleggen en de zaak zo snel mogelijk te laten vaststellen voor pleidooien.

Akkoord. Het is niet omdat er een procedure gestart is, dat die ook verdergezet moet worden. U kunt in de loop van de procedure steeds een akkoord sluiten. Alle partijen moeten het dan wel eens zijn. Klassieke momenten waarop zo’n akkoord ter sprake kan komen, zijn momenten waarop bv. onroerende goederen verkocht zijn en geld geblokkeerd staat bij de notaris, het moment dat de notaris zijn visie gaf op het geschil door zijn staat op te maken, ...