CONTROLE & GESCHILLEN - SANCTIES - 26.10.2020

Een boete én een belastingverhoging, kan dat wel?

Een vennootschap krijgt een boete omdat ze haar belastingaangifte te laat heeft ingediend. Daarna krijgt ze een controle en de controleur legt ook nog een belastingverhoging op. Volgens de vennootschap kan de fiscus dezelfde overtreding niet bestraffen met beide sancties. Was de rechter het daarmee eens?

Een accountantskantoor dient zijn eigen belastingaangiftes steeds te laat in en krijgt daarom voor aanslagjaar 2013 een boete van € 1.250, en daarna nog een belastingverhoging van 200%. In een latere fase verleent de fiscus ambtshalve ontheffing van de boete, maar de vennootschap wil dat ook de belastingverhoging ongedaan gemaakt wordt, omdat die dezelfde overtreding zou bestraffen als de ontheven boete.

Standpunt Administratie

Volgens de fiscus hebben de boete en de belastingverhoging een andere finaliteit en gaat het niet om een bestraffing van dezelfde overtreding. Zelfs als dit niet klopt, is er echter geen probleem. De boete is immers ambtshalve ontheven, zodat van een dubbele bestraffing van dezelfde overtreding geen sprake meer kan zijn.

Standpunt rechter

De fiscus krijgt ongelijk. Dat de boete en de belastingverhoging een verschillende finaliteit hebben, neemt niet weg dat ze op dezelfde materiële feiten betrekking hebben. Op het moment dat de belastingverhoging opgelegd werd, was de boete nog niet ontheven, zodat er wel degelijk sprake is van een dubbele bestraffing en de belastingverhoging vernietigd moet worden.

Commentaar

Twee sancties. De fiscus kan het niet of te laat indienen van de aangifte, of het indienen van een onvolledig of onjuiste aangifte op twee manieren bestraffen. Hij kan een boete opleggen van € 50 tot € 1.250 (art. 445 WIB 92 en art. 229/1-229/5 KB/WIB 92) of een belastingverhoging van 10% tot 200% (art. 444 WIB 92 en art. 225-229 KB/WIB 92) .

Let op! Het bedrag van de boete is hetzelfde voor elke belastingplichtige die dezelfde overtreding begaat, bv. € 1.250 voor een niet-aangifte te kwader trouw. Het effectief te betalen bedrag van een belastingverhoging daarentegen voor dezelfde overtreding verschilt van de ene belastingplichtige tot de andere, naargelang van het bedrag van de (bij) te betalen belasting.

Mag de fiscus kiezen? Ja, het Grondwettelijk Hof ziet daar geen graten in (GwH, 29.01.2019) . De fiscus mag kiezen voor de sanctie die de schatkist het meeste oplevert.

Beide sancties tegelijk? Dat kan volgens het Europees Hof voor de Rechten van de Mens in principe niet, tenzij de straffen onderdeel uitmaken van een geïntegreerd sanctiestelsel en een coherent geheel vormen waarmee verschillende aspecten van sociaal wangedrag op voorzienbare en proportionele wijze aangepakt worden (EHRM, 15.11.2016) . In deze zaak oordeelden de rechters dat beide sancties geen betrekking hadden op verschillende aspecten van sociaal wangedrag, en dus niet allebei opgelegd kunnen worden.

Let op! Er is nog rechtspraak in die zin (Gent, 30.09.2014, Antwerpen, 13.06.2017) , maar helaas ook in de omgekeerde (Antwerpen, 17.04.2018 en 05.11.2019) .

Tip. Deze rechter beslist volgens ons terecht dat de kwestie of er sprake is van een dubbele bestraffing beoordeeld moet worden op het moment dat de belastingverhoging opgelegd wordt. De fiscus mag volgens deze benadering niet voorlopig een boete vestigen die hij later ontheft omdat een belastingverhoging meer oplevert.

Download het arrest van het hof van beroep te Gent van 12.11.2019 van http://tipsenadvies-belastingen.be/download  – code BT 27.01.07.

Volgens deze rechter kan geen belastingverhoging opgelegd worden voor de laattijdige indiening van de aangifte wanneer er al een boete opgelegd is, zelfs al wordt die boete later ontheven. Dit is geen alleenstaande uitspraak, maar niet alle rechters komen tot hetzelfde oordeel.


Uw volgende stap


Contactgegevens

Larcier-Intersentia | Tiensesteenweg 306 | 3000 Leuven

Tel.: 0800 39 067 | Fax: 0800 39 068

contact@larcier-intersentia.com | www.larcier-intersentia.com

 

Maatschappelijke zetel

Lefebvre Sarrut Belgium NV | Hoogstraat 139 - Bus 6 | 1000 Brussel

RPM Bruxelles | TVA BE 0436.181.878