Kan ‘geld hebben’ tegen u gebruikt worden door de fiscus?

Wat was er gebeurd?

Belastingcontrole particulier. Een belastingplichtige krijgt controle omdat de fiscus weet gekregen had van een (buitenlandse) rekening met daarop op datum van 31.12 een banksaldo (stel bv. € 250.000) dat moeilijk in overeenstemming was met de door de belastingplichtige aangegeven inkomsten.

Indiciaire afrekening als gevolg. De controleur besloot over te gaan tot een zgn. indiciaire afrekening. Hij plaatste het banksaldo van € 250.000 aan de kant van de ‘te verantwoorden’ bedragen en kwam na aftrek van de zgn. verantwoordingen waarvan hij weet had uit op een indiciair tekort. Dat tekort werd belast bij de belastingplichtige.

Belastingplichtige is niet akkoord. Die vindt nl. dat de fiscus ten onrechte dat banksaldo van € 250.000 mee opgenomen heeft in de indiciaire afrekening. De bewuste bankrekening bestond immers al langer en de fiscus heeft niet aangetoond dat het saldo in de loop van het gecontroleerde jaar toegenomen was.

Fiscus blijft volharden. Volgens de fiscus kan het bezit van een kapitaal op zich een teken en indicie zijn. Dat staat zelfs met zoveel woorden in de zgn. commentaar op het Wetboek Inkomstenbelastingen (Comm. IB 92 nr. 341/22) . Hij blijft dus bij zijn standpunt dat het bedrag van € 250.000 (banksaldo per 31.12) terecht opgenomen is als een zgn. indicie. Als de belastingplichtige van mening was dat het beginsaldo van de bankrekening in het gecontroleerde jaar het tegenbewijs leverde van het bestaan van die indicie, dan had hij dat bewijs maar moeten voorleggen en dat is niet gebeurd.

Wat vond Cassatie hiervan?

Wat zijn ‘indiciën’? De ‘tekenen en indiciën’ die de fiscus kan gebruiken tegen u, zijn de ‘uitgaven, beleggingen, investeringen en de vermogensaangroei’ in een bepaald jaar. Typische indiciën zijn investeringen in uw zaak, grote privéaankopen en beleggingen.

Een banksaldo ook? Neen! Enkel de toename van een vermogen tijdens het belastbaar tijdperk kan als een indicie beschouwd worden. De vermogenstoestand op zich in de loop van of aan het einde van een jaar kan evenwel niet gebruikt worden in een indiciaire afrekening. Het louter ‘hebben van geld’ op een gegeven moment binnen een belastbaar tijdperk, volstaat niet om er een indiciaire afrekening op te baseren (Cass., 29.01.2021) .

Wat moet u hiervan onthouden?

Bewijslast. Een indiciaire afrekening krijgen is niet leuk en vaak zal u geneigd zijn om meteen te proberen om het indiciaire tekort te weerleggen. De eerste vraag die u zich moet stellen, is echter of de fiscus wel een indiciair tekort bewezen heeft. Pas als de fiscus dat bewijs geleverd heeft, is het aan u om het tegenbewijs te leveren.

Banksaldo alleen is niet bruikbaar. Als de fiscus bewezen had dat de betreffende rekening tijdens het gecontroleerde jaar gestegen was van € 100.000 naar € 250.000, dan was de toename van € 150.000 wel een element geweest waarmee rekening gehouden mag worden (vermogensaangroei). Louter het bestaan van een banksaldo niet!

Tip.  Krijgt u een dergelijke indiciaire afrekening, dan kunt u gewoon antwoorden dat dit niet geldig is!