Fondsen met prestatievergoeding: de moeite waard?

Lage kosten zijn belangrijk om een goed rendement van uw beleggingen te verkrijgen. De kosten die u als fondsbelegger betaalt, bestaan voor een groot gedeelte uit de beheersvergoeding. Nu zijn er ook fondsen zoals Carmignac Patrimoine, BNP Paribas Quam, Aphilion Q² Equities, ... die boven op de beheerskosten een prestatievergoeding vragen. Maar ze vragen deze enkel als u er ook beter van bent geworden. Is dit een win-win?

Prestatievergoeding (‘performance fee’)

Beter presteren dan de benchmark. Een prestatievergoeding is voor extra goede prestaties. Maar vergeleken waarmee? Met de benchmark, gewoonlijk een bepaalde index of een bepaald percentage. Die benchmark wordt door de fondsbeheerder zelf gekozen. En dat gebeurt volgens ons niet altijd in uw belang. Een fondsbeheerder kan nl. gemakkelijk beter doen dan een benchmark wanneer zijn stijl of thema populair is, zonder dat hij daarvoor beter hoeft te presteren dan vergelijkbare fondsen of een relevante index. Stel dat een technologiefonds zegt ‘onze benchmark is 10% per jaar qua rendement’. Dat lijkt uitdagend, maar de afgelopen jaren was het voor technologiefondsen een fluitje van een cent om dit percentage als absolute benchmark te verslaan.

Beter een high watermark. Waarom zou u als belegger de beheerder extra moeten belonen wanneer hij gewoon zijn job doet en daarvoor al hogere kosten aanrekent dan een indexfonds? Daarom zijn we voorstander van een high watermark . Fondsen met zo’n high watermark moeten eerst hun eerdere verliezen goedmaken vooraleer ze een prestatievergoeding mogen berekenen. In de praktijk moet zo’n fonds zijn historisch hoogste koers voorbijsteken om een prestatievergoeding te krijgen. Stel dat uw fonds wel beter doet dan zijn benchmark maar een negatief rendement optekent, dan heeft u daar niet veel aan. Terwijl een high watermark gecombineerd met een goed passende relatieve benchmark ervoor zorgt dat u alleen een prestatievergoeding moet afdragen wanneer er ook echt gepresteerd wordt. De high watermark moet dan ook permanent zijn en niet bv. elk jaar gereset worden.

Het gevaar van de prestatievergoeding. Een fondsbeheerder die tegen het jaareinde achterblijft bij zijn benchmark, kan geneigd zijn om meer risico te nemen om zo toch nog zijn prestatievergoeding te verdienen. Dat is uiteraard niet in uw belang. En omgekeerd: als de fondsbeheerder de eerste drie kwartalen heel goed heeft gepresteerd, kan die het laatste kwartaal te voorzichtig gaan beleggen om zijn prestatievergoeding veilig te stellen.

Fiscaal

Fiscaal gezien worden fondsen met een prestatievergoeding gelijk behandeld als andere fondsen. De taksen worden gewoonlijk meegenomen in de prestatievergoeding. Bij kapitalisatiefondsen is er een uitstaptaks van 1,32%. Bij distributiefondsen betaalt u 30% roerende voorheffing (rv) op de uitkering (coupon). Maar zowel bij kapitalisatie- als bij distributiefondsen betaalt u ook 30% rv op de meerwaarde bij verkoop – de zgn. Reynderstaks – van fondsen die minstens 10% in obligaties of cash beleggen. In de praktijk zijn dat vooral obligatie- en gemengde fondsen. De rv wordt enkel berekend op het obligatie- en cashgedeelte in de meerwaarde, niet op het aandelengedeelte. Meerwaarden van fondsen die minder dan 10% beleggen in obligaties of cash, zijn niet onderworpen aan 30% rv. Kapitaliserende aandelenfondsen (of gemengde fondsen met meer dan 90% aandelen) ontsnappen dus aan de rv.