Boete én belastingverhoging, kan dat?
Twee sancties mogelijk. De fiscus kan het niet of te laat indienen van uw privéaangifte of de aangifte vennootschapsbelasting op twee manieren bestraffen. Hij kan een boete opleggen die bestaat uit een vast bedrag van € 50 tot € 1.250 (art. 445 WIB 92 en art. 229/1-229/5 KB/WIB 92) of een belastingverhoging van 10% tot 200% te berekenen op de te betalen belastingen (art. 444 WIB 92 en art. 225-229 KB/WIB 92) .
Beter een boete dan een belastingverhoging? Dat hangt ervan af. Het bedrag van de boete is hetzelfde voor elke belastingplichtige die dezelfde overtreding begaat, bv. € 1.250 voor een niet-aangifte te kwader trouw. Het effectief te betalen bedrag van een belastingverhoging voor eenzelfde overtreding verschilt daarentegen van de ene belastingplichtige tot de andere, naargelang van het bedrag van de (bij) te betalen belasting. Een belastingverhoging van 20% zal meer kosten voor iemand die € 10.000 belastingen moet betalen (€ 2.000) dan voor iemand die € 1.000 belastingen moet betalen (€ 200)...
Mag de fiscus zelf kiezen welke sanctie hij oplegt? Ja, dat heeft het Grondwettelijk Hof in het verleden al gesteld (GwH, 29.01.2019) . De fiscus mag dus kiezen voor de sanctie die de schatkist het meest oplevert, of wat had u gedacht... ?
Mag hij zowel een boete als een belastingverhoging opleggen? De fiscus stelt in ieder geval dat er geen enkele wetsbepaling hem dat verbiedt (Comm. IB 444/42 en 445/6) , en dat klopt. In theorie kan het dus. In de praktijk is de rechtspraak evenwel tot nog toe verdeeld. Soms werd geoordeeld dat de gelijktijdige toepassing van beide sancties er toch wel over is (bv. Gent, 12.11.2019, 11.05.2021) , maar soms kreeg de fiscus ook gelijk (bv. Antwerpen, 17.04.2018, 05.11.2019) . Uiteindelijk heeft Cassatie de knoop onlangs doorgehakt (Cass., 21.04.2022) ...
“Neen, dat kan niet”, zegt Cassatie! U mag nl. geen twee keer bestraft worden voor dezelfde ‘fout’, in casu het feit dat u een aangifte te laat indient. Het is dus ofwel een boete (vast bedrag) ofwel een belastingverhoging (percentage van de te betalen belasting) die de fiscus u kan opleggen, maar niet de twee tegelijk!