ORDE DE ARTSEN - MEDISCH RECHT - 07.09.2022

Mag u van de Orde (geen) verwanten behandelen?

Over al het dan niet mogen vragen van een ereloon aan (naaste) verwanten, zette de Orde der Artsen al meermaals een boompje op. Op 18 juni 2022 heeft de Nat. Raad ook een advies gepubliceerd over de vraag of u die verwanten überhaupt wel (altijd) mag behandelen. Wat zijn de inhoud en conclusie van dat advies?

Niet verboden maar ook niet wenselijk

Vroeger raadde art. 79 van de Code af om een ereloon te vragen aan o.a. naaste verwanten, maar in 2013 werd art. 79 geschrapt. Er bestaat dus geen deontologisch (ontradend) verbod meer voor. Een vraag die voorafgaat aan ‘een ereloon mogen vragen’ is echter of het zelfs wel deontologisch aanvaardbaar is dat u uw naaste verwanten ‘zelf behandelt’. Hierop heeft de Nat. Raad geantwoord dat het ‘niet verboden is’ dat u een therapeutische relatie heeft met een familielid of naaste, maar ook dat het ‘niet altijd wenselijk is’ (advies a169014, 18.06.2022) . Een persoonlijke relatie kan, aldus de Nat. Raad, immers invloed hebben op zowel úw gedrag als dat van de patiënt. Die laatste zou uit schaamte bv. inlichtingen of antecedenten kunnen achterhouden waardoor de kwaliteit van de zorg in het gedrang komt.

Toch een aantal ‘verdekte verboden’

I.v.m. kwaliteit van de zorg. De arts moet altijd zijn onafhankelijkheid bewaren en niet toegeven aan onterechte eisen. Aangezien kwaliteitszorg een aangepaste omgeving vereist, moet u, aldus de Nat. Raad, informele en in ongeschikte ruimtes gehouden raadplegingen vermijden.

I.v.m. zelfbeschikkingsrecht. De privérelatie die een arts met een patiënt heeft, mag niet belemmeren dat de patiënt gebruikmaakt van zijn zelfbeschikkingsrecht bij het maken van keuzes over zijn gezondheid. Stelt u vast dat de relatie leidt tot een gebrek aan therapietrouw, dan heeft u de plicht om door te verwijzen naar een iemand anders.

I.v.m. vertrouwelijkheid. Wordt de arts geconfronteerd met een belangenconflict, dan moet de zorgrelatie meteen beëindigd worden zonder dat de continuïteit van de zorg in het gedrang komt. De regels inzake het beroepsgeheim en de persoonlijke levenssfeer van de patiënt gelden nl. onverminderd bij de behandeling van naasten.

I.v.m. attesten en voorschriften. Het is niet gepast om dergelijke documenten te verstrekken aan een naast familielid en nauwe vrienden (vanwege mogelijke objectiviteitsbezwaren). Ook geneesmiddelen worden het best door een andere arts voorgeschreven. Dat is zelfs verplicht wanneer de medicatie aanleiding kan geven tot misbruik.

Finaal kunt u wel zelf beslissen

Rekening houdende met de net opgesomde aandachtspunten is het uiteindelijk aan de arts zelf om te beslissen of hij/zij van de behandeling van een naaste of verwant af moet zien. Als u oordeelt dat u dat wegens een ‘te nauwe band’ moet doen, vormt dat in elk geval geval een goede reden om de zorg te weigeren en de patiënt door te verwijzen (behoudens uiteraard in dringende gevallen), aldus de Nat. Raad nog.

En wat zegt de wet?

Ook wettelijk gezien is het niet verboden om naaste verwanten te behandelen. Sterker nog, onder meer de Wet Patiëntenrechten en de Kwaliteitswet zeggen er zelfs niks over. Bovendien is zorgverlening aan naasten – en de aanrekening ervan – ook toegestaan, aldus een recente nota van het RIZIV, al mag het verstrekken en/of aanrekenen van dergelijke zorg uiteraard niet tot misbruiken leiden (nota van de juridische dienst van het RIZIV, 07.07.2022) .

De Nat. Raad ‘vindt het verstandig’ dat u personen met wie u ‘een privérelatie heeft’ zou aanmoedigen om een andere arts te kiezen, maar laat het finaal toch aan uw eigen oordeel over wat u ermee doet. Als u het liever niet doet (in een concreet geval), vormt dat in elk geval een ‘goede reden’ om de zorg te weigeren, zo voegt men eraan toe.

Contactgegevens

Larcier-Intersentia | Tiensesteenweg 306 | 3000 Leuven

Tel.: 0800 39 067 | Fax: 0800 39 068

contact@larcier-intersentia.com | www.larcier-intersentia.com

 

Maatschappelijke zetel

Lefebvre Sarrut Belgium NV | Hoogstraat 139 - Bus 6 | 1000 Brussel

RPM Bruxelles | TVA BE 0436.181.878