CONTRACT - 29.09.2022

Overname vennootschap: wie moet overeenkomst ondertekenen?

In de overeenkomst tot overdracht van aandelen of ‘share purchase agreement’ (SPA) leggen de verkoper en de koper alle afspraken vast met betrekking tot de overname. Wie ondertekent die SPA? Waarom is het vaak aangewezen dat de targetvennootschap mee tekent? Wanneer moeten eventuele andere aandeelhouders of de echtgenoot van de verkoper eveneens de SPA tekenen?

Targetvennootschap

Over het algemeen is het aangewezen dat ook de targetvennootschap de SPA ‘ter kennisname’ mee tekent. Zo is de vennootschap op de hoogte van alle afspraken tussen de koper en de verkoper en van de overdracht op zich. Mocht de overdracht later niet ingeschreven worden in het aandelenregister van de targetvennootschap, dan is er minstens een document waaruit blijkt dat de vennootschap op de hoogte was van de overdracht.

In bepaalde gevallen is het zelfs noodzakelijk dat de targetvennootschap de overeenkomst mee ondertekent, bv. wanneer niet-volstorte aandelen overgedragen worden, al is het belang daarvan afgenomen sinds de invoering van het Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen (WVV).

Wanneer de verkoper een R/C-schuld heeft aan de targetvennootschap en de koper, als onderdeel van de koopprijs, die R/C-schuld overneemt van de verkoper, moet de targetvennootschap de SPA mee tekenen ter kennisname en ter goedkeuring van de overdracht van de R/C-schuld. Overeenkomstig het algemeen verbintenissenrecht is een overdracht van schuld immers maar mogelijk, mits uitdrukkelijke goedkeuring door de schuldeiser.

Soms neemt de koper ook de R/C-vordering van de verkoper op de targetvennootschap over van de verkoper. Een dergelijke overdracht van schuldvordering kan maar ingeroepen worden tegen de gecedeerde schuldenaar zodra de overdracht aan die schuldenaar ter kennis gebracht is of door hem erkend werd (art. 1690 oud BW) . De targetvennootschap tekent de SPA dan mee ter kennisname van de overdracht van R/C-vordering en erkent dat ze, vanaf die overdracht, enkel nog bevrijdend kan betalen aan de koper.

Wanneer er afspraken gemaakt worden omtrent het overdragen van bepaalde goederen (bv. de bedrijfswagen van de verkoper of een onroerend goed) door de targetvennootschap aan de verkoper voorafgaand aan de closing, zal de vennootschap als verkoper optreden en de overeenkomst mee ondertekenen met betrekking tot die verbintenissen. Bij een dergelijke verkoop moet binnen de targetvennootschap meestal de belangenconflictregel nageleefd worden.

Andere aandeelhouders?

U moet er zich desgevallend uiteraard van vergewissen dat u alle aandelen overneemt en dat de vennootschap geen andere effecten uitgegeven heeft. Het zou immers kunnen dat de vennootschap ook warranten of converteerbare obligaties uitgegeven heeft, aandelenopties verleend heeft, enz. Ga dat na in het kader van de due diligence en laat in het kader van de verklaringen en waarborgen door de verkoper verklaren en garanderen dat de over te dragen aandelen 100% van het kapitaal/vermogen van de targetvennootschap uitmaken en dat er geen andere effecten uitgegeven werden.

Neemt u slechts een gedeelte van de aandelen over, dan moet u rekening houden met andere aandeelhouders. Mogelijk heeft u hun goedkeuring nodig om de aandelen te kunnen overnemen. In dat geval tekenen ze de SPA dus het best mee en bevestigen ze daarin uitdrukkelijk hun goedkeuring met de overdracht. Heeft u liever niet dat ze de voorwaarden kennen van de overdracht, laat hen dan in een apart document hun goedkeuring bevestigen.

BV

Is de targetvennootschap een BV, houd er dan rekening mee dat, indien de statuten niets anders bepalen, een aandeelhouder zijn aandelen maar kan overdragen aan een derde, op voorwaarde dat ten minste de helft van de aandeelhouders die ten minste drie vierde van de aandelen bezitten (na aftrek van de aandelen waarvan de overdracht voorgesteld wordt), schriftelijk instemt met de overdracht.

De statuten van de BV kunnen zelfs strengere bepalingen opleggen, bv. dat steeds alle andere aandeelhouders moeten instemmen. Sinds de invoering van het WVV is het echter ook mogelijk dat in de BV gekozen wordt voor een vrije overdraagbaarheid van de aandelen. Ook dat zal blijken uit de statuten.

In een NV zijn de aandelen in principe steeds vrij overdraagbaar.

Overdrachtsbeperkingen

Zelfs indien de aandelen vrij overdraagbaar zijn, moet u toch nagaan of er geen andere overdrachtsbeperkingen spelen. Meestal verkiezen aandeelhouders immers toch om bepaalde beperkingen aan te brengen op de vrije overdraagbaarheid van de aandelen. Daarom worden in de meeste NV’s bepaalde overdrachtsbeperkingen voorzien, hetzij in de statuten, hetzij in een aandeelhoudersovereenkomst, of in beide. Het gaat dan meestal om onvervreemdbaarheidsclausules (het verbod om de aandelen gedurende een bepaalde periode te verkopen aan een derde), voorkooprechten (de verplichting om de aandelen eerst aan te bieden aan de andere aandeelhouders), volgrecht (het recht om de eigen aandelen mee te verkopen aan de derde aan wie een medeaandeelhouder zijn aandelen verkoopt), volgplicht (de andere aandeelhouders kunnen verplichten om hun aandelen mee te verkopen aan een derde), e.d.m. Dergelijke overdrachtsbeperkingen kunnen ook voor de BV.

Sanctie

Voorzien de statuten niet in een aparte regeling en gebeurt er een overdracht in strijd met de bepalingen van de wet, dan kan die overdracht niet aan de vennootschap of aan derden tegengeworpen worden, ongeacht of de overnemer te goeder of te kwader trouw is. Het WVV stelt bovendien dat overdrachtsbeperkingen die opgenomen zijn in regelmatig openbaar gemaakte statuten, tegenwerpelijk zijn aan derden. Gebeurt er een overdracht in strijd met dergelijke statutaire overdrachtsbeperkingen, dan kan die overdracht eveneens niet tegengeworpen worden aan de vennootschap of aan derden indien dat zo bepaald is in de statuten. Ook in dat geval maakt het niet uit of de overnemer te goeder of te kwader trouw is. Concreet betekent dat dat, indien u aandelen overneemt in een vennootschap, waarbij u bv. het voorkooprecht niet respecteerde, u door de vennootschap niet als aandeelhouder erkend zal worden.

Waar terug te vinden?

Gelet op het feit dat de overdrachtsbeperkingen tegenwerpelijk worden aan derden door ze in te schrijven in de statuten, vinden we ze tegenwoordig vaak terug in de statuten. De statuten worden openbaar gemaakt. De overdrachtsbeperkingen kunnen echter ook enkel opgenomen zijn in een onderhandse aandeelhoudersovereenkomst, die niet openbaar gemaakt is. Het WVV voorziet nu uitdrukkelijk dat statutaire overdrachtsbeperkingen ingeschreven moeten worden in het aandelenregister. Contractuele overdrachtsbeperkingen of overdrachtsbeperkingen opgenomen in uitgiftevoorwaarden moeten enkel en alleen ingeschreven worden in het aandelenregister wanneer een van de partijen daarom verzoekt.

Indien die inschrijving niet gebeurt, is er geen sanctie voorzien. Meer nog, een overdracht in strijd met een statutaire overdrachtsbeperking blijft niet tegenwerpelijk aan de vennootschap en derden, ook al werd de statutaire overdrachtsbeperking niet ingeschreven in het aandelenregister.

Zodra overdrachtsbeperkingen gedetecteerd zijn, kan de overname maar plaatsvinden nadat die overdrachtsbeperkingen nageleefd zijn, dan wel de overige aandeelhouders er afstand van gedaan hebben. In dat laatste geval tekenen de overige aandeelhouders de SPA mee ter goedkeuring van de overdracht en doen ze daarin uitdrukkelijk afstand van de overdrachtsbeperkingen die in hun voordeel spelen.

Echtgenoten?

Is de verkoper of de koper een natuurlijk persoon, check dan of die gehuwd is en zo ja, onder welk stelsel. Is de verkoper gehuwd onder het wettelijk stelsel en behoren de over te dragen aandelen tot het gemeenschappelijk vermogen van beide echtgenoten, laat dan de echtgenoot/echtgenote van de verkoper de SPA mee ondertekenen ter kennisname en ter goedkeuring van de overdracht.

  • Het is aangewezen om de targetvennootschap de SPA mee te laten tekenen. Dat is zelfs noodzakelijk wanneer er activa of een rekening-courant overgedragen moeten worden.
  • Ga tijdens de due diligence na of er overdrachtsbeperkingen gelden. Als er dergelijke beperkingen zijn, kan de overdracht maar plaatsvinden wanneer ze nageleefd zijn of wanneer de overige aandeelhouders er uitdrukkelijk afstand van doen in de SPA of in een apart document.
  • Als de aandelen tot het gemeenschappelijk vermogen van de verkoper en zijn echtgenoot behoren, moet die echtgenoot de SPA mee ondertekenen ter kennisname en ter goedkeuring van de overdracht.

Contactgegevens

Larcier-Intersentia | Tiensesteenweg 306 | 3000 Leuven

Tel.: 0800 39 067 | Fax: 0800 39 068

contact@larcier-intersentia.com | www.larcier-intersentia.com

 

Maatschappelijke zetel

Lefebvre Sarrut Belgium NV | Hoogstraat 139 - Bus 6 | 1000 Brussel

RPM Bruxelles | TVA BE 0436.181.878