Zorgvolmacht: hoe conflicten tussen uw lasthebbers vermijden?
Zorgvolmacht. In een zorgvolmacht kunt u voorzien dat een of meerdere volmachthebbers in uw naam en voor uw rekening bepaalde daden kunnen stellen, gaande van facturen betalen, over het verkopen van goederen tot zelfs het beslissen van waar u zou verblijven als u niet meer thuis kunt wonen. Als volmachtgever kiest u vrij welke daden uw volmachthebber voor u mag stellen. In de praktijk stelt men een zorgvolmacht meestal zo ruim mogelijk op, zodanig dat de volmachthebber alle mogelijke daden kan stellen in naam en voor rekening van de volmachtgever. Het is echter ook mogelijk om een zorgvolmacht met een beperkter toepassingsgebied op te stellen.
Wie aanstellen? U kunt een of meerdere personen aanstellen als volmachthebber, waarbij u ook een rangorde kunt instellen of kunt bepalen dat alle volmachthebbers individueel kunnen optreden. In die keuze bent u volledig vrij. het is wel belangrijk dat u goed nadenkt aan wie u deze volmacht verleent. In de zorgvolmacht kent u namelijk een bijzonder grote macht en verantwoordelijkheid toe om voor u beslissingen te nemen met betrekking tot uw vermogen. Een evidente keuze als volmachthebber is uw echtgenoot of levenspartner, die u in de meeste gevallen het best kan vertegenwoordigen. Een andere logische keuze zijn uw kinderen. Zo kiest een koppel met kinderen in eerste instantie wederzijds de partner als volmachthebber en opvolgend de kinderen. Als u geen kinderen heeft, kunt u kiezen voor een broer of zus, een dierbare vriend(in) of elke andere naaste die u voldoende vertrouwt. We raden u wel aan in de mate van het mogelijke een of meerdere opvolgende volmachthebbers te voorzien, voor het geval uw eerste volmachthebber zelf niet meer in staat zou zijn u te vertegenwoordigen.
Meerdere volmachthebbers. Als u meerdere volmachthebbers aanstelt, moet u bepalen hoe uw volmachthebbers beslissingen kunnen nemen. Welke daden kunnen zij individueel stellen en welke beslissingen moeten door meerdere of zelfs door alle volmachthebbers gesteld worden? In de praktijk kiest men er vaak voor dat gewone beslissingen door alle volmachthebbers individueel genomen kunnen worden, maar dat de volmachthebbers belangrijke beslissingen gezamenlijk moeten nemen, met unanimiteit dus. Wat dan onder belangrijke beslissingen verstaan moet worden, moet u zelf uitschrijven in de zorgvolmacht. Het gaat dan bijvoorbeeld om beslissingen met betrekking tot een vermogenswaarde van meer dan € 5.000 of € 10.000, of om daden van beschikking en/of daden met betrekking tot onroerende goederen. Een goede regeling op dit vlak is vanzelfsprekend uiterst belangrijk, om latere conflicten te vermijden.
Onenigheid? Wat gebeurt er dan als uw volmachthebbers die unaniem moeten beslissen het niet eens worden over een belangrijke beslissing, zoals de verkoop van uw woning? De enige uitweg is dan dat ze zich wenden tot de vrederechter, die desgevallend een bewindvoerder kan aanstellen, waardoor verdere beslissingen genomen kunnen worden door de bewindvoerder. Om dat te vermijden, kan het zinvol zijn om in de zorgvolmacht een regeling te voorzien om op minnelijke wijze dergelijke conflictsituaties op te lossen, bijvoorbeeld door te voorzien in een scheidsrechterlijke clausule.
Scheidsrechterlijke clausule. Om te vermijden dat uw kinderen in oeverloze discussies zouden terechtkomen wanneer zij een bepaalde beslissing gezamenlijk moeten nemen, kunt u bepalen dat er een vertrouwenspersoon kan tussenkomen om te trancheren, als uw kinderen een bepaalde beslissing willen nemen, maar het niet eens worden over een modaliteit van die beslissing. Die vertrouwenspersoon kan een broer of zus zijn of een andere dierbare. Dat kan bijvoorbeeld nuttig zijn als uw kinderen het niet eens raken over de wijze waarop een onroerend goed verkocht moet worden. Zo kan er een discussie ontstaan over welke makelaar de verkoopopdracht toegewezen krijgt of voor welke minimumprijs de woning verkocht mag worden. Een onpartijdige derde, de zogenaamde scheidsrechter, kan dan de impasse doorbreken door bepaalde discussiepunten te beslechten in het belang van de onbekwame persoon. Deze scheidsrechterlijke clausule moet zorgvuldig uitgewerkt worden, zodat de tussenkomst van de scheidsrechter beperkt is tot de situaties waarin die tussenkomst absoluut noodzakelijk is. Voor bepaalde beslissingen kan het namelijk net verstandiger zijn dat de beslissing niet genomen kan worden als de kinderen het niet eens worden, en dus niet te voorzien in een uitweg via scheidsrechter. Denk daarbij bijvoorbeeld aan schenkingen die uw volmachthebbers in uw naam kunnen verrichten.