Kan het ziekenhuis bedden sluiten volledig tegen uw zin?

Sluiten van bedden en afdelingen

De ziekenhuiskoepels trekken in de media al langer aan de alarmbel over een tekort aan verpleegkundigen. In de zomer van 2022 gaf ruim 80% van de (Vlaamse) ziekenhuizen al aan dat ze bepaalde activiteiten zouden moeten afbouwen. Met de energiecrisis die ondertussen losgebarsten is, is dat er natuurlijk niet beter op geworden. In bepaalde specialismen, zoals de geriatrie, blijkt het probleem zelfs erg nijpend, zo liet de beroepsvereniging van geriaters begin november weten. Liefst 15% van de acute geriatriebedden blijkt gesloten geweest te zijn de voorbije weken en maanden. Hoog tijd dus om na te gaan hoe dat vanuit juridisch oogpunt in elkaar zit...

Heeft de medische raad inspraak?

Voorafgaand advies nodig... Volgens de wet berust de verantwoordelijkheid voor de ziekenhuisactiviteit op het vlak van de organisatie en de werking alsook op het financiële vlak, bij de beheerder van het ziekenhuis, lees: de raad van bestuur (art. 16 Ziekenhuiswet) . De beheerder bepaalt dus het algemeen beleid van het ziekenhuis en neemt de beheersbeslissingen, zoals het openen en sluiten van diensten of bedden. Maar de wet bepaalt ook dat de beheerder voor “het oprichten, wijzigen, splitsen en opheffen van medische diensten” een advies moet vragen aan de medische raad (art. 137, 13° Ziekenhuiswet) .

... maar niet altijd? De verplichting om het advies van de MR te vragen geldt zeker voor de volledige sluiting van een dienst, maar of het sluiten van een deel van de bedden een voldoende ‘wijziging’ is om een adviesvraag op te leggen, is niet zeker. Er is bij ons weten ook nog geen rechtspraak over.

... en het is geen verzwaard. Bovendien is dat advies volgens de wet een zgn. gewoon advies dat de MR dus niet kan verzwaren, zoals dat heet. Het advies van de MR bindt de beheerder dus niet.

Goed om te weten. Het is niet uitgesloten dat in de algemene regeling op dat vlak een betere bescherming van de ziekenhuisartsen opgenomen is, bv. wel een verzwaard advies voor de sluiting van afdelingen en zelfs van bedden alleen.

Kunt u als dienst iets doen?

Men moet ‘rechtmatig’ handelen... Blijkt de beheerder foutief te werk te gaan, dan kunt u met de dienst actie ondernemen. Dat is bv. het geval als een procedure niet correct gevolgd wordt (geen voorafgaand advies gevraagd), maar eventueel ook als de beslissing niet opportuun is, of als de nadelen voor de artsen niet opwegen tegen de voordelen voor het ziekenhuis.

Let op! Overmacht, bv. een structureel tekort aan personeel, kan in het voordeel van de beheerder spelen, tenzij dat het gevolg is van slecht beheer.

... of u kunt in gebreke stellen. Bij een onrechtmatige beslissing kunnen de artsen het ziekenhuis in gebreke stellen om af te zien van de maatregel, of om die terug te schroeven (de ‘uitvoering in natura’). Wordt daarop niet ingegaan, dan kunnen de artsen daartoe dagvaarden voor de rechtbank, of op zijn minst een vergoeding vorderen voor de geleden schade.