ASSOCIATIE - CONTRACT - 10.01.2023

Hoe werkt geboorteverlof voor zelfstandigen in associaties?

Op 1 januari 2023 werd het zgn. vaderschaps- of meeouderschapsverlof (n.a.v. de geboorte van een kind) verhoogd tot 20 dagen. Ook een zelfstandige heeft daar recht op, maar wat als die, zoals bij artsen vaak het geval is, niet alleen maar in een samenwerkingsverband werkt (en de erelonen gepoold worden)?

Recht op geboorteverlof...

Vaderschaps- of meeouderschapsverlof (of kortweg geboorteverlof) is het recht in hoofde van de partner van de bevallen persoon om afwezig te zijn van het werk wegens de geboorte van een kind. Dat recht bestaat al lang bij loontrekkenden en sinds 2019 ook voor wie in het statuut van zelfstandige actief is. De sociale kas betaalt dan een vergoeding voor de verlofdag (anno januari 2023 is dat € 96,60 per volledige dag), op voorwaarde dat de zelfstandige op die dag niet werkt. Sinds 1 januari 2023 is de omvang van het geboorteverlof verhoogd van 15 tot 20 dagen. Dat quotum kan men in één grote periode opnemen, of men kan het in stukken of in losse dagen opnemen. Zelfs halve dagen zijn mogelijk, vandaar ook dat men zegt dat het om 20 hele of 40 halve dagen gaat. De dagen geboorteverlof kunnen opgenomen worden tot uiterlijk vier maanden na de geboorte.

... geldt ook binnen associaties...

Een zelfstandige die alleen werkt in zijn zaak of praktijk, die beslist natuurlijk helemaal zelf of hij een bepaalde dag sluit of niet (om geboorteverlof te kunnen nemen). Dat neemt echter niet weg dat het recht op geboorteverlof voor iedereen die in het statuut van zelfstandige actief is, geldt, óók als dat in een samenwerkingsverband is. De associés die samenwerken met de associé die geboorteverlof wil nemen, kunnen hem of haar dat recht dus strikt genomen niet ontzeggen. In die zin is het aangeraden om daar ook in het associatiecontract duidelijkheid over te scheppen, net als dat in de meeste contracten al langer gebeurt voor zwangerschapsverlof: “Er geldt een recht op geboorteverlof van 20 hele of 40 halve dagen” .

... dus maak er afspraken over

Modaliteiten. Als u het principe van geboorteverlof dan toch in het associatiecontract voorziet, kunt u in één keer ook een aantal aanvraag- en opnamemodaliteiten vanuit organisatorisch oogpunt afspreken. Voorzie bv. dat het steeds tijdig aangevraagd moet worden (hoe langer de periode, hoe eerder de aanvraag moet gebeuren). Kunt u verder ook bepalen dat een aaneensluitende periode van bv. meer dan twee weken niet toegestaan of net verplicht wordt, naargelang van wat uw praktijkorganisatie nodig heeft? Het lijkt ons niet uitgesloten, maar ook weer niet zeker. Het is de rechtspraak die over deze vraag (kan het contract daarover beperkingen opleggen?) moet oordelen.

Ereloonpool. In associaties waarin de erelonen gepoold worden, is het zeker nuttig om het contract te laten bepalen of de pool blijft ‘doorlopen’ tijdens het geboorteverlof. U kunt zeggen van niet of net van wel, bv. dat er uit de pool een aanvullende (dag)vergoeding, boven op de wettelijke daguitkering van de sociale kas, die nogal aan de ‘magere’ kant is, gestort wordt.

Wat bij ASO en HAIO?

Ook ASO en HAIO hebben recht op geboorteverlof (van 20 hele dagen of 40 halve dagen), u kunt hen dat dus niet ontzeggen. Aangezien ze in het ‘sui generis’-statuut zitten, betalen ze echter geen sociale bijdragen als zelfstandige, maar als loontrekkende, waardoor ze de uitkering voor hun geboorteverlof (vanaf de vierde dag) bij het ziekenfonds moeten aanvragen (ze bedraagt in principe 82% van hun forfaitair loon). Tijdens de eerste drie dagen blijft hun forfaitair loon doorlopen.

Ook wie niet alleen werkt, moet de kans krijgen om van het wettelijk recht op vaderschaps- of meeouderschapsverlof gebruik te maken. Het is aangeraden om dat recht en eventuele modaliteiten errond te voorzien in het associatiecontract. Worden de erelonen gepoold, dan kan dat contract de pool (al dan niet) opschorten voor die dagen.

Contactgegevens

Larcier-Intersentia | Tiensesteenweg 306 | 3000 Leuven

Tel.: 0800 39 067 | Fax: 0800 39 068

contact@larcier-intersentia.com | www.larcier-intersentia.com

 

Maatschappelijke zetel

Lefebvre Sarrut Belgium NV | Hoogstraat 139 - Bus 6 | 1000 Brussel

RPM Bruxelles | TVA BE 0436.181.878