AANSPRAKELIJKHEID - 07.03.2023

Veilig medisch materiaal vanaf 2023 altijd een resultaatsverbintenis?

Schade door niet-veilig materiaal. Zorgverleners maken vaak gebruik van ‘hulpzaken’. Die zaken kunnen een gebrek vertonen en schade aan de patiënt veroorzaken. Enkele voorbeelden: een naald breekt af, na een rugingreep breekt een osteosyntheseschroef af, met hepatitis C besmet bloed wordt toegediend, een bestralingstoestel heeft gebrekkige software en bestraalt op een verkeerde plaats, enz.

Resultaats- of inspanningsverbintenis? Wanneer men het werken met veilige (niet-gebrekkige) hulpzaken als een zgn. resultaatsverbintenis beschouwt, moet de patiënt enkel maar zijn schade aantonen opdat u aansprakelijk zou zijn. Gaat het daarentegen om een inspanningsverbintenis, dan gelden de klassieke regels dat hij ook nog uw fout én het oorzakelijk verband tussen de fout en de schade moet aantonen.

Nieuw BW kiest voor resultaatsverbintenis. De rechtspraak was verdeeld over de vraag om welk soort verbintenis het ging, al was er wel een trend richting resultaatsverbintenis. Met de invoering van boek 5 van het nieuw Burgerlijk Wetboek werd op 1 januari 2023 formeel voor dat laatste gekozen: “Als de niet-nakoming van een verbintenis te wijten is aan het gebruik van een gebrekkig voorwerp, is deze niet-nakoming de schuldenaar toerekenbaar behoudens overmacht.”(art. 5.230 BW).

Alleen overmacht kan nog helpen. Een resultaatsverbintenis leidt ertoe dat de bewijslast omgedraaid wordt: als de oorzaak van het gebrek niet te ontdekken valt, zal de aansprakelijkheid bij u liggen (en niet bij de patiënt). U kunt enkel nog aan die aansprakelijkheid ontsnappen door overmacht te bewijzen, lees: dat u er niet kon aan doen door omstandigheden buiten uw wil. Een slecht onderhoud valt daar bv. niet onder.

Tip. Het materiaal goed (laten) controleren wordt nog belangrijker. Heeft u nog een oude polis BA, ga dan ook na of resultaatsverbintenissen wel gedekt zijn. Wordt u aansprakelijk gesteld, dan rest u er soms nog de mogelijkheid om verhaal uit te oefenen op het ziekenhuis of de leverancier.