Smartphone afgeven bij het binnenkomen?

Gedragsregels in policy

Tijdens zijn werkuren is het de werknemer in principe verboden om zich met privézaken bezig te houden, dan moet hij zich op zijn werk concentreren, dat is nogal evident. Daarvoor heeft u zelfs geen policy of reglement nodig, het volgt gewoon uit de wet. Natuurlijk heeft u er ook geen probleem mee dat iemand eens een telefoontje ontvangt of doet, het gaat eerder om wie hele (half)uren per dag aan het whatsappen, internetten, enz. is. Om die personen op hun plichten te wijzen, en vooral desgevallend te kunnen sanctioneren, zijn er wel duidelijke voorschriften nodig die met het oog op eventuele sancties ook nog eens in het arbeidsreglement opgenomen moeten worden.

Abovraag: mag drastische ingreep?

Ook bij een abonnee zijn er dergelijke voorschriften in voege, maar steeds dezelfde mensen blijken ze aan hun laars te blijven lappen. Vandaar dat hij maar één oplossing meer ziet: iedereen levert ‘s morgens zijn smartphone in (bij een bepaalde verantwoordelijke) en krijgt die terug tijdens de middagpauze en bij het naar huis gaan. “ Mag ik deze maatregel toevoegen aan mijn policy, lees: dit op die manier opleggen aan alle werknemers? Misschien kan ik het binnen een paar maanden dan terugdraaien, maar kan ik het ‘wettelijk gezien’ alvast op die manier eens proberen?” , zo vroeg hij.

Bezwaren tegen moeten afgeven

Praktisch bezwaar. De werknemers contractueel opleggen (in het contract of in een policy) om hun smartphone af te geven bij het binnenkomen, gebeurt wel meer in bedrijven waar dat wegens bepaalde omstandigheden (veiligheid, elektronica, enz.) niet anders kan. In meer normale werkomstandigheden is het echter zeldzaam. Toch is het niet uitgesloten, lees: het wordt niet met zoveel woorden verboden door de wetgeving.

Juridisch bezwaar. Ook al wordt het niet uitdrukkelijk verboden, het moeten afgeven van een smartphone bij het binnenkomen, is wel degelijk een maatregel die in conflict kan komen te staan met bepaalde zgn. grondrechten van de werknemer. Zo is het toestel zijn eigendom, waardoor u het niet zonder ‘rechtmatige grond’ kunt ‘afpakken’. Bovendien is er ook Europese rechtspraak (het zgn. arrest Niemitz) die stelt dat de werknemer recht heeft op privécommunicatie op het werk.

Aansprakelijkheidsbezwaar. Daarnaast komt het moeten afgeven van het toestel door de werknemer erop neer dat u het in bewaargeving neemt. Het feit dat u als bewaarnemer beschouwd wordt, brengt een aansprakelijkheidsrisico mee: is er iets mis met het toestel, of erger nog, is het weg, als de werknemer het terugvraagt, dan kunt u daarvoor aansprakelijk gesteld worden.

Alternatieven mogelijk?

Een zo verregaande maatregel als de smartphone doen afgeven, is dus niet het beste idee. Het lijkt nog altijd beter om het (overmatige) gebruik ervan tijdens de werkuren uitdrukkelijk te verbieden en als het zich toch voordoet, effectief te sanctioneren. Heeft dat na verloop van tijd toch geen (voldoende) ontradend effect, dan kunt u eventueel de verplichting invoeren om de smartphone uit te zetten tijdens de werktijd. Zolang de werknemers op een andere manier, bv. een vast toestel, privé bereikbaar zijn, is daar geen juridisch bezwaar tegen.