Investeer in een start-up of groeibedrijf en betaal minder pb!

Taxshelter: de spelregels

Activeren spaargeld

Er staat ± 265 miljard euro op de Belgische spaarboekjes. Dit is opmerkelijk, aangezien een gemiddelde bank amper een rentevergoeding van 0,1% biedt. De laatste jaren heeft de regering geprobeerd om dit spaargeld te ‘activeren’. In 2015 heeft ze de taxshelter voor start-ups (art. 145/26 WIB 92) gecreëerd. Deze regeling is sinds 2018 aangevuld met de taxshelter voor groeibedrijven (ook wel scale-ups genoemd) (art. 145/27 WIB 92) .

Start-up

Met de term ‘start-ups’ doelt de wetgever op micro-ondernemingen of kmo’s van maximaal vier jaar oud. De taxshelter geldt dus voor investeringen naar aanleiding van oprichting of naar aanleiding van een kapitaalverhoging binnen de vier jaar na oprichting. De datum van oprichting is de datum van neerlegging van de oprichtingsakte bij de griffie van de rechtbank van koophandel.

Let op 1! Indien de vennootschap de activiteiten van een eenmanszaak of van een andere vennootschap voortzet, wordt de datum van oprichting bepaald door de startdatum van de vorige activiteit (voor eenmanszaken kijkt men naar de eerste inschrijving in de KBO).

Let op 2! Een vennootschap ontstaan door fusie of splitsing, wordt nooit als start-up beschouwd.

Scale-up/groeibedrijf

Om te kwalificeren als groeibedrijf moet aan de volgende criteria voldaan zijn:

• De investering vindt plaats in het vijfde tot en met tiende boekjaar na oprichting.
• De vennootschap is ‘klein’ (cf. art. 15 W.Venn.) .
• De kleine vennootschap heeft op het ogenblik van de investering reeds 12 maanden ten minste 10 personeelsleden (VTE).
• De kleine vennootschap moet ‘groeien’ over de laatste twee aj. voorafgaand aan de investering, wat wil zeggen dat de jaaromzet ten minste met gemiddeld 10% gegroeid is per aj. of het aantal VTE met gemiddeld 10% per aj. gestegen is.

Enkel voor micro- of kleine vennootschap!

Enkel investeringen in kleine of micro-ondernemingen, zoals bepaald in het (huidige) Wetboek van Vennootschappen (art. 15 en 15/1 W.Venn.) worden beoogd in de taxshelterregeling.

Uitgesloten vennootschappen

Niet elke vennootschap kan geld ophalen via de taxshelterregeling. Slechts ‘operationele’ ‘Belgische’ vennootschappen worden bedoeld. De wet maakt een lijst van enkele uitgesloten vennootschappen en activiteiten (art. 145/26, §3 WIB 92 voor start-ups en art. 145/27, §2, lid 1, 5°-11° WIB 92 voor scale-ups) .

Zo kwalificeert enkel een Belgische vennootschap of een EER-vennootschap met een Belgische inrichting. Beleggings- of vastgoedvennootschappen worden ook uitgesloten. De onderneming mag geen onroerend goed ter beschikking stellen aan de bedrijfsleider (of echtgenoot of kinderen). Ook managementvennootschappen worden uitgesloten. Bovendien mag de vennootschap nog geen dividend uitgekeerd hebben of kapitaalvermindering doorgevoerd hebben, en mogen de via de taxshelter opgehaalde bedragen ook niet meteen voor zo’n uitkering gebruikt worden, noch voor het verstrekken van leningen.

Investeren in een taxshelter

Rechtstreeks of onrechtstreeks

Er moet in het kapitaal van de vennootschap geïnvesteerd worden (in geld, niet in natura), waarvoor er nieuwe aandelen op naam uitgegeven worden. De aandelen moeten volgestort zijn. Deze investering kan rechtstreeks gebeuren of onrechtstreeks via erkende financieringsvehikels, zoals startersfondsen en startersprivaks.

De investeerder kan bovendien op zoek gaan naar ondernemingen of vehikels via een crowdfundingplatform. Dit platform, doorgaans een interactieve website (zoals Bolero Crowdfunding, Spreds en LITA.co), biedt ondernemingen of financieringsvehikels de kans om het brede publiek aan te spreken om zo gelden in te zamelen. Net zoals de financieringsvehikels moet dit platform ook aan bepaalde voorwaarden voldoen om erkend te worden. De FSMA verleent de nodige erkenningen.

Wat is het voordeel?

25%, 30% of 45% van de investering. Het voordeel is een eenmalige belastingvermindering in de personenbelasting (te verhogen met de gemeentelijke opcentiemen). Bij een rechtstreekse investering in een micro-start-up bedraagt de belastingvermindering 45% van het geïnvesteerde bedrag. Een onrechtstreekse investering in een micro-start-up of een investering in een kmo-start-up geeft recht op 30%. Een investering in een scale-up geeft recht op 25% taxshelter.

Let op 1! Deze belastingvermindering is niet overdraagbaar en wordt niet terugbetaald bij gebrek aan belastbare basis.

Let op 2! De belastingvermindering kan enkel afgetrokken worden van de belasting op de ‘gezamenlijk belaste inkomsten’ en niet van de belasting op de afzonderlijk belaste inkomsten.

Tip. De vermindering kan de gemiddelde aanslagvoet drukken waartegen opzeggingsvergoedingen en achterstallen of vervroegd vakantiegeld belast worden.

De vermindering kan genoten worden in het inkomstenjaar van de investering indien er rechtstreeks (al dan niet via crowdfunding) geïnvesteerd wordt. Bij een onrechtstreekse investering (via een financieringsvehikel) kan de vermindering genoten worden ten vroegste in het inkomstenjaar dat volgt op de investering, indien ook het vehikel aan alle voorwaarden voldoet op dat moment.

Wie mag investeren en hoeveel?

Bedrijfsleiders kunnen de regeling niet genieten indien ze in de ‘eigen’ vennootschap investeren. De voorwaarde wordt bekeken op het ogenblik van de volstorting van de aandelen. De wet sluit de echtgenoten of kinderen niet uit, maar de algemene antimisbruikbepaling van artikel 344, §1 WIB 92 schuilt uiteraard om de hoek. Een handgift aan een kind gevolgd door een investering van dat kind van hetzelfde bedrag, zou bijvoorbeeld wel eens nader onderzocht kunnen worden door de fiscus.

Max. 30%. De vermindering geldt enkel indien en voor zover de investeerder niet meer dan 30% van de aandelen in de onderneming aanhoudt. Een aandeelhouder die op het moment van oprichting investeert in 10% en later bijkomend 25% investeert, zou dus maar voor de bijkomende 20% een belastingvermindering kunnen genieten.

Een kapitaalverhoging door quasi-inbreng is ook niet beoogd. De belastingvermindering mag ook niet gecombineerd worden met de voordelen voor werkgeversaandelen (art. 145/1 WIB 92) of voor investeringen in ontwikkelingsfondsen (art. 145/1 WIB 92) .

Max. € 100.000 per jaar per investeerder. Een investeerder die € 15.000 rechtstreeks en € 20.000 onrechtstreeks in een micro-start-up, € 40.000 in een kleine start-up en € 90.000 in een scale-up investeert, mag maximaal € 100.000 via zijn aangifte declareren. Hij kiest het best voor de volledige investering in de micro-start-up (€ 15.000 aan 45%) en vult het saldo eerst op met de overige start-up investeringen (€ 60.000 aan 30%) en dan pas met de investering in de scale-up (nog € 25.000 aan 25%).

Tip. Meestal is het aangewezen om de investering over een aantal jaar te spreiden. € 45.000 aan te verminderen belasting stemt immers al overeen met een bezoldiging van meer dan € 100.000.

Max. € 250.000/€ 500.000 ophalen. Start-ups mogen maximaal € 250.000 ophalen via de taxshelter. Scale-ups mogen tot € 500.000 ophalen, incl. wat reeds opgehaald is als start-ups. Een combinatie € 200.000 als start-up + € 300.000 als scale-up is dus mogelijk, maar de combinatie € 300.000 + € 200.000 zal dus niet kunnen.