ONROEREND GOED - VARIA - 07.09.2021

Uw gezinswoning onbeslagbaar laten verklaren?

Wat is het?

Voor wie? Om te voorkomen dat eventuele schuldeisers beslag kunnen leggen op de gezinswoning, kan elke zelfstandige zijn gezinswoning onbeslagbaar laten verklaren. Het begrip zelfstandige moet ruim geïnterpreteerd worden, want het gaat om zelfstandigen, vrije beroepers, bestuurders of zaakvoerders. Het maakt daarbij niet uit of de activiteiten in hoofdberoep, bijberoep of na de pensionering uitgeoefend worden.

Hoe? De verklaring moet gebeuren bij de notaris en kost ongeveer € 1.200. Die verklaring bevat een gedetailleerde beschrijving van de woning en de vermelding van de eigen, gemeenschappelijke of onverdeelde rechten. Als u gehuwd bent, is de instemming van de echtgenoot noodzakelijk en dat ongeacht het huwelijksvermogensstelsel.

Gezinswoning. Enkel de gezinswoning komt in aanmerking en bv. niet uw tweede verblijf. Dat is de plaats waar u echt woont, wat doorgaans uw domicilieadres is. Als u de woning in onverdeeldheid bezit, omdat uw echtgenoot werknemer is en de andere helft bezit, slaat de onbeslagbaarheid enkel op uw aandeel. In het geval van de opsplitsing tussen vruchtgebruik en blote eigendom geldt een gelijkaardige regeling.

Let op! Wanneer u verhuist, gaat de bescherming verloren. U moet dan opnieuw een verklaring onbeslagbaarheid gezinswoning afleggen.

En bij gemengd gebruik? Wellicht heeft u in uw gezinswoning minstens een bureau. In dat geval moet de notariële verklaringsakte duidelijk vermelden wat het woongedeelte en wat het gedeelte voor de beroepsactiviteit is. Wordt minder dan 30% (bv. 29,90%) voor beroepsdoeleinden gebruikt, dan is er geen probleem. De volledige gezinswoning geniet bescherming door de verklaring onbeslagbaarheid gezinswoning. Is het beroepsgedeelte 30% of hoger, dan slaat de onbeslagbaarheid enkel op het woongedeelte van de gezinswoning.

100% bescherming?

Niet alle schulden. De verklaring biedt enkel bescherming t.a.v. beroepsschulden. De schulden moeten m.a.w. verband houden met de professionele activiteit. Ook sociale en fiscale schulden (maar niet de personenbelasting, dat is een gemengde schuld) vallen hieronder. Het biedt geen bescherming t.a.v. gemengde schulden, dus schulden die ook een stuk privé zijn. Ook schulden als gevolg van een misdrijf worden niet gedekt, zelfs als ze betrekking hebben op de beroepsbezigheid. En verder ook schuldvorderingen op basis van een kennelijke bestuursfout die bijgedragen heeft tot het faillissement worden niet afgedekt.

Let op! De onbeslagbaarheid geldt enkel voor schuldvorderingen die na de overschrijving op het hypotheekkantoor ontstaan zijn.

Tot wanneer? Die bescherming eindigt op het moment dat u overlijdt. Uw erfgenamen blijven dus bescherming genieten t.a.v. vroegere schulden. Een scheiding, een verandering van zelfstandige activiteit, het verlies van de hoedanigheid van zelfstandige en het faillissement doen de bescherming daarentegen niet eindigen.

Afstand doen? U kunt op elk moment afstand doen van die onbeslagbaarheid van uw gezinswoning, waarvoor u opnieuw naar de notaris moet. Houd er rekening mee dat een bank vaak zal vragen dat u afstand doet van de onbeslagbaarheid van uw woning vóór ze u een krediet wil geven, tenzij u natuurlijk andere waarborgen kunt geven.