Allen tegen één...

Als het gaat om een associatie van bv. slechts twee architecten, dan kunt u gewoon de overeenkomst zelf opzeggen en daardoor eindigt automatisch ook de associatie. Als de associatie echter uit meerdere personen bestaat, dan is de situatie vaak heel wat ingewikkelder. Sommige contracten bepalen dat de overeenkomst eindigt als één partij opzegt. In dat geval is dus ook de associatie ten einde als één van de partijen opzegt (u bijvoorbeeld). De meeste overeenkomsten bepalen daarentegen dat het lidmaatschap van de associatie eindigt als een partij opzegt. In dat laatste geval blijft de overeenkomst dus bestaan tussen de overblijvende partijen. In dat geval heeft zelf opzeggen dus geen zin. Betekent dit dan dat u nooit afraakt van die ‘moeilijke jongen’?

Automatisch einde voor één associé?

De meeste overeenkomsten voorzien een aantal situaties die, wanneer ze zich voordoen, automatisch (= van rechtswege) de beëindiging van de associatieovereenkomst in hoofde van de betrokken associé meebrengen. Enkele voorbeelden: het overlijden van een associé, lang­durige ziekte (meestal wordt er bepaald dat het lidmaatschap pas eindigt bij een ononderbroken arbeidsongeschiktheid van 24 maanden), pensionering (vaak wordt er een bepaalde leeftijd vermeld in de overeenkomst met de mogelijkheid om de overeenkomst te verlengen mits het akkoord van de andere partijen), een schorsing van meer dan één jaar, enz.

Uitsluiting van één associé?

De uitsluiting van een associé is ook mogelijk, maar moet expliciet voorzien worden in de associatieovereenkomst. Dit houdt in dat u samen met de andere associés beslist om associé X uit te sluiten, lees: de associatie kan dan gewoon verder blijven bestaan, maar dan zonder de betrokkene.

Let op! Gelet op de gevolgen wordt de uitsluiting het best zeer restrictief geformuleerd. Zo kan er bepaald worden dat er unanimiteit van de andere collega’s noodzakelijk is voor een uitsluiting. Eventueel kan er bedongen worden dat de elementen die aan de basis liggen van de uitsluiting ter beoordeling voorgelegd moeten worden aan een ‘geschillencommissie’ (bestaande uit onafhankelijke derden). Er kan ook voorzien worden dat een uitsluiting slechts mogelijk is nadat er twee schriftelijke ­verwittigingen bezorgd worden aan de collega’s.

Één associé verplichten tot opzeg?

De andere associés kunnen één bepaalde associé niet verplichten om zijn opzeg te geven. Is er geen clausule van uitsluiting voorzien, dan kan die ene persoon dus alles lam leggen. Het enige middel dat er dan nog rest om van die ‘moeilijke jongen’ af te raken, is dat de gelijkgezinde associés zelf de overeenkomst opzeggen (in principe met een opzegtermijn, die meestal voorzien is in het ­contract). Daarna kunnen deze associés gewoon een nieuwe overeenkomst aangaan zonder de ­persoon die ze kwijt wilden.

Goed om te weten. Sommige contracten bevatten ook een aantal motieven die een beëindiging om dringende reden mogelijk maken. Misschien heeft de moeilijke associé het dus wel zo bont gemaakt dat zijn houding het mogelijk maakt dat iedere gelijkgezinde associé het contract om dringende reden (lees: onmiddellijk) kan beëindigen.

Let op! Zelf de associatieovereenkomst beëindigen kan soms wel bepaalde consequenties hebben. Zo zou de overeenkomst bv. een vestigingsverbod (binnen een bepaalde straal) kunnen bevatten.