BEROEPSAANSPRAKELIJKHEID - 25.11.2009

De verkeerde patiënt op tafel...

In een Antwerps ziekenhuis werd onlangs de verkeerde patiënt geopereerd. Een patiënt die een onderzoek onder narcose moest ondergaan (maar niet geopereerd hoefde te worden), werd per vergissing aanzien voor een patiënt die een urologische ingreep moest ondergaan. N.a.v. de mediaberichten hierover kregen we de vraag wie er juridisch gezien ­verantwoordelijk is voor zo’n fout: het ziekenhuis of de chirurg?

Resultaatsverbintenis. De verplichting om de juiste patiënt en/of het juiste lichaamsdeel te behandelen, wordt door de rechtspraak beschouwd als een zgn. resultaatsverbintenis. Het feit dat men de verkeerde patiënt opereert, wordt dus automatisch als een fout beschouwd (= het afgesproken resultaat wordt niet bereikt). Als deze fout ook schade veroorzaakt, zal de patiënt dus een schadevergoeding kunnen claimen.

Het ziekenhuis is aansprakelijk, ... Aan een resultaatsverbintenis kunt u maar ontsnappen door een zgn. vreemde oorzaak te bewijzen, bv. de fout van een derde. Zo kan de verpleegkundige bv. de naampolsbandjes verwijderd hebben of de dossiers verwisseld hebben.

... maar u heeft een controleplicht. Anderzijds kan men u als chirurg nog steeds verwijten dat u de identiteit van de patiënt niet gecontroleerd heeft in het operatiekwartier. Aldus zal er vaak sprake zijn van een gedeelde aansprakelijkheid. In welke mate de aansprakelijkheid verdeeld moet worden, zal verschillen van zaak tot zaak, het is nl. afhanke­lijk van de ‘causale bijdrage’ van elke fout tot de schade.

Bent u ervoor verzekerd? Doorgaans is de patiëntverwisseling wel gedekt door de aansprakelijkheidsverzekering. Toch is het mogelijk (bv. in oudere polissen) dat een verzekeraar bij de lijst van zware fouten of uitsluitingen iets opneemt als ‘resultaatsverbintenis’ of ‘verwisseling van de patiënt’. De verzekeraar heeft daar op grond van zijn contractuele vrijheid het recht toe, maar in de meeste aansprakelijkheidsverzekeringen is dit gelukkig niet het geval...