PRIVÉ - SUCCESSIERECHTEN - 06.04.2011

Wederzijds schenken als optimalisatietechniek

Schenking tussen echtgenoten

Herroepbaar.Zoals u wellicht weet,zijn ­schenkingen tussen echtgenoten steeds herroepbaar (tenzij ze in het huwelijkscontract gedaan werden) en vormen ze dus een uitzondering op de regel die stelt dat schenkingen onherroepbaar zijn. Dit heeft dus als voordeel dat men er later steeds op kan terugkomen en men ze bv. als een tijdelijke planningstechniek kan gebruiken.

Wederzijds schenken. In de praktijk maken meer en meer vijftigers en jonge zestigers gebruik van de zgn. wederzijdse schenking tussen echt­genoten, met daaraan gekoppeld een ‘beding van terugkeer’ (lees: een ontbindende voorwaarde). Dit is vooral het geval wanneer ze het bv. nog te vroeg vinden om nu al te schenken aan de kinderen.

Er moet een ‘eigen’ vermogen zijn. Houd er wel rekening mee dat wederzijdse schenkingen tussen echtgenoten enkel mogelijk zijn als iedere partner een zgn. eigen vermogen heeft. Dat is het geval bij scheiding van goederen, zelfs als de goederen onverdeeld zijn tussen de echtgenoten, maar bv. ook in het wettelijk stelsel als de echt­genoten eigen goederen hebben (door bv. een schenking of een erfenis).

Vooral voor roerende goederen. Deze techniek wordt inderdaad vooral gebruikt voor roerende ­goederen, zoals een beleggingsportefeuille. Zo’n schenking kan immers ­zonder schenkingsrechten (bv. via een hand- of bankgift of via een schenking voor een Neder­landse notaris) of tegen een vlak tarief van 3%.

Concreet voorbeeld. Jan schenkt aan zijn vrouw Ann een beleggingsportefeuille van € 500.000 en koppelt aan deze schenking een conventioneel beding van terugkeer. Als Ann dus toch vóór Jan zou overlijden, keert de beleggingsportefeuille belastingvrij terug naar Jan. Stel verder dat Ann een even grote beleggingsportefeuille heeft en ­precies hetzelfde doet. Indien Jan dan eerst zou sterven, behoudt Ann de geschonken portefeuille van € 500.000 die ze van Jan gekregen heeft. De portefeuille die zij weggeschonken heeft aan haar man, keert belastingvrij terug naar haar omwille van het ­conventionele beding van terugkeer. Als Ann als eerste zou sterven, is de situatie in hoofde van Jan uiteraard precies dezelfde.

Onbelaste wederzijdse schenking

Voordeel. Het voordeel van deze constructie is dus dat wat u in deze wederzijdse schenking steekt (meestal elk evenveel, maar dat is niet absoluut noodzakelijk) niet belast wordt op het gebied van de ­successierechten. Dit zou enkel het geval zijn mocht de man (of de vrouw) overlijden binnen de drie jaar na de gedane schenking en als er vóór het overlijden geen schenkingsrechten (3%) betaald werden op de schenking. U kunt dit risico sterk verkleinen door de schenking zeer vroeg te doen.

Tip. Doordat de schenkingen herroepbaar zijn, is er ook geen probleem als er zich een echtscheiding aandient. Men kan trouwens ook voorzien dat het lot van de ene schenking verbonden wordt met dat van de andere schenking, zodat bv. de ontbinding van de ene schenking ook leidt tot de ontbinding van de andere schenking. Deze afhankelijkheid biedt nog een extra voordeel bij een eventuele ­niet-verplichte registratie.