Uw kind gaat samenwonen...

Wettelijk of feitelijk samenwonen. Wie samenwoont, kan een verklaring van wettelijke samenwoning afleggen op het gemeentehuis. De wet bepaalt in principe wat er gebeurt met de goederen van wettelijk samenwonenden als er een einde komt aan hun relatie (herroeping verklaring, overlijden, huwelijk). Tussen wettelijk samenwonenden bestaat er een scheiding van goederen met een vermoeden van onverdeeldheid. Wat een partner alleen koopt, blijft zijn eigendom, wat het koppel gezamenlijk koopt, bezitten de partners in onverdeeldheid. Wie beweert dat iets van hem is, moet dat kunnen bewijzen. Kan hij dat niet, dan wordt het goed geacht in onverdeeldheid eigendom te zijn van beide partners. Wie geen verklaring van samenwoning aflegt, is feitelijk samenwonend. Hoewel de wet niets voorziet, moet wie beweert dat iets van hem is dat ook kunnen bewijzen. Anders is er ook bij feitelijk samenwonen een vermoeden van onverdeeldheid.

Eigendom bewijzen. Voor onroerende goederen is het bewijs eenvoudig. De notariële akte vermeldt wie de eigenaar is. Voor roerende goederen zijn o.a. facturen op naam van een bepaalde persoon, een inventaris opgemaakt bij een eerdere echtscheiding, ... nuttige bewijsmiddelen. Staat een factuur op naam van een van de samenwoners, dan gaat de rechtbank er meestal van uit dat hij eigenaar is, zelfs al betaalde men samen. Om discussies te vermijden, is het het best om bij aanvang van de samenwoning een gedetailleerde inventaris op te stellen waarin u aangeeft wat van wie is en die te dateren en te ondertekenen. Tegenover schuldeisers vormt die inventaris geen sluitend bewijs. Houd daarom facturen en betalingsbewijzen bij. Koopt u in de loop van de samenwoning iets waarvan u wilt dat het uw gezamenlijke eigendom is, laat dan de factuur op naam van u beiden opmaken en betaal van een gemeenschappelijke rekening. Koopt u iets voor uzelf, vraag dan de factuur op uw naam en betaal ze van uw rekening. In een samenlevingscontract kunt u ook afspreken dat de eigendom van de goederen a.d.h.v. de oorsprong van het geld (wie heeft er betaald?) bewezen kan worden.

Goederen in onverdeeldheid. Goederen die u samen kocht, zijn onverdeelde eigendom van beide partners. Op het einde van de relatie kunt u proberen om ze onderling te verdelen. Als alternatief kan de ene partner de andere uitkopen. U kunt het goed ook verkopen en de prijs verdelen. Raakt u er onderling niet uit, dan kunt u naar de rechtbank stappen. De rechtbank zal een notaris aanstellen die met de vereffening-verdeling gelast wordt. De notaris zal eerst kijken of er een verdeling in natura mogelijk is. Lukt dat niet, dan zal het zeker voor onroerende goederen tot een openbare verkoop komen. Op die openbare verkoop kunt u zelf bieden. Houd er wel rekening mee dat u geen voorkooprecht heeft.

En de schulden? Ging u samen een krediet aan, bv. om een huis te kopen, dan bent u meestal hoofdelijk gehouden om dat krediet terug te betalen. Neemt een van de partners het huis over, dan moet u ook een regeling treffen i.v.m. de lening. Het is gebruikelijk dat wie het pand overneemt ook de lening verder afbetaalt. Die onderlinge regeling is echter niet tegenstelbaar aan de bank. U moet van de bank de bevestiging vragen dat zij de ex-partner die zijn deel in het onroerend goed verkocht heeft ontlast van zijn verplichtingen als kredietnemer. Heeft u die bevestiging niet, dan kan de bank bij wanbetaling de ex-partner blijven aanspreken. Bespreek dit vooraf met de bank. De bank kan weigeren om hierin mee te gaan als zij de partner die het pand overneemt onvoldoende kredietwaardig acht.

Samenlevingscontract. Zowel wettelijke als feitelijke samenwoners kunnen een samenlevingscontract sluiten. Voor feitelijke samenwoners volstaat een onderhandse overeenkomst, wettelijke samenwoners hebben een notariële akte nodig. In dat contract kunt u bv. afspreken dat de eigendom van de goederen a.d.h.v. de oorsprong van het geld (de betaling) aangetoond kan worden. U kunt ook bepalen hoeveel elke partner maandelijks bijdraagt tot de kosten van het huishouden en wat er allemaal van een gemeenschappelijke rekening betaald zal worden. Indien een van de partners bv. minder gaat werken om voor de kinderen te zorgen, kan er in principe ook een afspraak gemaakt worden over een (in de tijd beperkt) onderhoudsgeld na beëindiging van de relatie.

Vordering op een partner. Als een partner tijdens de samenwoning de andere helpt om een schuld af te betalen of meer dan evenredig bijdraagt voor de aankoop van een onroerend goed, ontstaat er achteraf vaak discussie. Het geld recupereren is niet altijd evident. Maak in zulke situaties altijd vooraf een contract op waarin u een regeling afspreekt voor het geval de samenwoning eindigt.