Wie gaat er op ouderschapsverlof zonder uitkeringen?

Twee vormen van ouderschapsverlof

Enerzijds is er een recht op ouderschapsverlof in de vorm van betaalde loopbaanonderbreking, dus met uitkeringen van de RVA (KB van 29.10.1997) . Anderzijds bestaat er ook onbetaald ouderschapsverlof (cao 64) . Beide vormen bestaan naast elkaar, maar kunnen niet gecumuleerd worden. In 2010 heeft Europa nieuwe voorschriften inzake de modaliteiten uitgevaardigd. België moest zijn regelgeving ook aanpassen. Het KB werd reeds in 2012 gewijzigd, maar de cao is pas onlangs aangepast (cao 64bis van 24.02.2015) .

De wijzigingen van cao 64bis

Verlenging van de duurtijd. Onbetaald ouderschapsverlof bedraagt nu, net zoals bij de betaalde vorm, ook vier maanden (i.p.v. drie maanden). Deze vier maanden gelden bij opname in de vorm van een volledige schorsing. De cao 64 biedt tevens de mogelijkheid om andere opnamemodaliteiten overeen te komen, bv. acht maanden met 1/2 of 16 maanden met 1/4 verminderen.

Optrekking van de leeftijdsgrens. Tot voor kort was de leeftijd van het kind om onbetaald ouderschapsverlof op te nemen beperkt tot vier jaar. Enkel bij adoptie of een handicap (min. 66% lichamelijke of geestelijke ongeschiktheid) was opname tot acht jaar mogelijk. Voortaan ligt de leeftijdsgrens in alle gevallen op acht jaar. Bij de betaalde vorm kan het daarentegen tot het kind 12 jaar is.

Aanpassing na afloop. Ten slotte werd ook, zoals dat in de betaalde vorm al bestond, het recht ingevoerd om na afloop van het onbetaald ouderschapsverlof nog een aangepaste arbeidsregeling aan te vragen gedurende maximaal zes maanden.

Verschillen tussen de twee vormen

Wie kan verminderen? Volgens het KB kunnen alleen voltijdse werknemers voor een vermindering van de prestaties kiezen, terwijl deeltijdse werknemers alleen volledig kunnen onderbreken. Zelfs wanneer u als werkgever wel een vermindering zou willen toestaan, gaat het niet, want de RVA zal niet akkoord gaan. Bij onbetaald ouderschapsverlof is de vermindering van de prestaties daarentegen niet beperkt tot voltijdsen, ook deeltijdsen kunnen dit, wanneer u daarmee instemt.

Volgens welke formule? Als men opteert voor een vermindering van de prestaties, kan men volgens het KB slechts kiezen tussen verminderen met 1/2 of met 1/5. Andere breuken zijn niet mogelijk. Bij het onbetaald ouderschapsverlof zijn daarentegen alle breuken toegestaan, bv. ook 1/4, 1/10, enz., zolang de werknemer en werkgever er maar een akkoord over vinden (én het gekozen regime opgenomen is/wordt in het arbeidsreglement!).

Wanneer kiest men voor onbetaald?

Enkel werknemers die deeltijds werken en hun prestaties tijdelijk willen verminderen, hebben er baat bij om cao 64 te gebruiken. Vaak gaat het dan nog om de vraag tot vermindering met een breuk die niet voorzien is in het KB. Voorbeeld: iemand werkt 70% (3,5 dagen per week) en wil graag zes maanden 40% werken (twee dagen per week). Zonder cao 64 zou hij aangewezen zijn op een vrijwillige aanpassing van zijn deeltijds contract, zonder garantie om ooit weer het oorspronkelijke regime te kunnen opnemen... en zonder ontslagbescherming. Soms merken we echter dat men in zo’n geval eerst even 100% gaat werken om daarna deeltijds betaald ouderschapsverlof te kunnen nemen.. .