Wat houdt zgn. vruchtgebruik op aandelen juist in?

Vruchtgebruik op aandelen

Zo u sterft. Heeft u erfrechtelijk niets op voorhand geregeld, dan erft uw echtgenote het vruchtgebruik op uw aandelen, terwijl uw kinderen de zgn. blote eigendom, elk voor een gelijk deel, erven. Zij moeten dan erfbelasting betalen op de waarde van resp. het vruchtgebruik en de blote eigendom.

Stemrecht op de jaarvergadering? Daarover bestaat onenigheid in rechtsleer en rechtspraak. U neemt daarom het best, tijdens uw leven, in de statuten van uw bvba een regeling op om te bepalen aan wie het stemrecht toekomt. Zo vermijdt u alvast discussie tussen uw echtgenote en uw kinderen. Voorzie in de statuten ook dat de vruchtgebruiker en de blote eigenaar anders kunnen overeenkomen.

Aandelen verkopen? Neen, als vruchtgebruiker kan uw echtgenote de aandelen in principe niet zonder meer verkopen. Enkel en alleen als ze daarvoor de toestemming van uw kinderen heeft, kan dat wel. In principe kan zij wel zelf haar vruchtgebruik op de aandelen verkopen. Het Wetboek van Vennootschappen voorziet echter overdrachtsbeperkingen voor de verkoop van aandelen in de bvba (art. 249 W.Venn.) . Ook in uw statuten kunt u bijkomende overdrachtsbeperkingen opleggen.

Dividend toekennen? Laat u het stemrecht toekomen aan de vruchtgebruiker, uw echtgenote, dan kan zij beslissen over de al dan niet uitkering van een dividend, voor zover zij tenminste de meerderheid van de aandelen heeft. Dat dividend is dan voor haar, tenminste voor zover het gaat over de winst van de boekjaren na uw overlijden.

Let op 1! Is het dividend afkomstig uit gereserveerde winsten van vorige boekjaren, toen u nog leefde dus, dan komt dat dividend toe aan de blote eigenaars voor de blote eigendom en aan de vruchtgebruiker voor het vruchtgebruik.

Let op 2! Kapitaalverminderingen en de liquidatiebonus bij vereffening van uw bvba komen eveneens toe aan de blote eigenaars, uw kinderen.

Wat kunnen uw kinderen doen?

Toezicht uitoefenen? Dat recht hebben zij inderdaad als blote eigenaars. Pas wanneer ook uw echtgenote sterft, dooft het vruchtgebruik uit en worden uw kinderen volle eigenaar van de aandelen. Zij moeten geen erfbelasting meer betalen.

Let op! Schenkt u nu reeds de blote eigendom van uw eigen aandelen aan uw kinderen, dan worden zij bij uw overlijden niet ineens volle eigenaar. Uw echtgenote kan haar vruchtgebruik als langstlevende echtgenoot nog steeds uitoefenen. Zij kan bij de schenking aan de kinderen wel tussenkomen en afstand doen van haar vruchtgebruik.

Zekerheid vragen. Uw kinderen kunnen vragen dat uw echtgenote een staat opmaakt van de goederen op ogenblik van uw overlijden en dat ze zich daarvoor o.m. borg stelt of een bankgarantie geeft. Op die manier hebben uw kinderen een garantie dat uw echtgenote een goed beheer zal uitoefenen.

Uw bvba in handen van uw kinderen? Uw echtgenote kan dan o.m. de omzetting van haar vruchtgebruik vragen in kapitaal of in rente, te betalen door de kinderen. Zo worden uw kinderen, door de samenvoeging van het vruchtgebruik en hun blote eigendom, de volle eigenaar.

Let op! Uw kinderen kunnen de omzetting van de blote eigendom ook vragen van uw echtgenote als zij het vruchtgebruik krijgt bij uw overlijden.