Gratis woonst: nu lager voordeel?

Forfaitaire waardering. Als uw vennootschap u gratis een woning ter beschikking stelt, dan wordt u privé belast op een voordeel alle aard (VAA). Volgens de wet hangt de waarde van dat voordeel af van het ki. Is het ongeïndexeerd ki niet hoger dan € 745, dan is het voordeel gelijk aan het geïndexeerd ki x 100/60 x 1,25. Is het ongeïndexeerd ki wel hoger dan € 745, dan is het voordeel gelijk aan het geïndexeerd ki x 100/60 x 3,8 (art. 18, §3, lid 2, 2° KB/WIB 92) . Wanneer de woning gemeubileerd is, moet u deze bedragen nog met 2/3 verhogen. Wanneer een woning gratis ter beschikking gesteld wordt door een natuurlijke persoon, is er echter maar één berekening van het voordeel, nl. het geïndexeerd ki x 100/60, dus zonder vermenigvuldiging met 1,25 of 3,8. Voor dit verschil in waardering bestaat geen redelijke of objectieve verantwoording. De bepaling in het KB/WIB 92 waarin die waardering staat, is dus in strijd met het grondwettelijk gelijkheidsbeginsel en mag niet toegepast worden (Gent, 24.05.2016; Antwerpen, 24.01.2017; Gent, 25.04.2017 en 20.02.2018; rb. Brugge, 31.01.2018; rb. Antwerpen, 16.02.2018 en 02.03.2018) .

Circulaire. Verleden jaar had de minister van Financiën al gezegd dat de fiscus zou nagaan welke oplossingen er mogelijk waren binnen het budgettair kader (parl. vr. nr. 1555, Van Biesen, 16.03.2017) . Onlangs heeft hij laten weten dat “als gevolg van de aangehaalde jurisprudentie en in afwachting van een aangepaste regelgeving, het voordeel van alle aard bij een terbeschikkingstelling van een woning op dit moment in alle gevallen alleen maar berekend kan worden op basis van 100/60 van het geïndexeerd kadastraal inkomen”(mond. vr. nr. 25058, Vanvelthoven, 25.04.2018) . De fiscus heeft enkele weken later in een circulaire bevestigd dat “wanneer een rechtspersoon een woning ter beschikking stelt aan een werknemer of een bedrijfsleider, het belastbaar voordeel in afwachting van een reglementaire wijziging geraamd moet worden op 100/60 van het geïndexeerd ki, verhoogd met 2/3 wanneer het een gemeubileerde woning betreft” (circulaire 2018/C/57, 15.05.2018) .

Inkomsten 2018. U kunt uw boekhouder of sociaal secretariaat nu dus vragen om uw VAA retroactief vanaf 01.01.2018 aan te passen. Daardoor zal u een deel van de reeds aangerekende bedrijfsvoorheffing terugkrijgen. Overweeg om uw brutoloon te verhogen met een bedrag gelijk aan de daling van het VAA. Die loonsverhoging krijgt u dan netto in handen, terwijl ze voor uw vennootschap een bijkomende aftrekbare kost vormt. Als uw maandloon bv. € 4.000 bedroeg en uw VAA € 2.000, dan betaalde u (tegen een tarief van 50%) € 3.000 belastingen en hield u netto slechts € 1.000 loon over. Als uw VAA daalt naar € 1.000 en uw loon tegelijkertijd stijgt naar € 5.000, dan betaalt u nog steeds € 3.000 belastingen, maar bedraagt uw nettoloon wel € 2.000 (€ 5.000 - € 3.000).

Aangifte 2017. U mag in uw aangifte personenbelasting voor het inkomstenjaar 2017 het voordeel gratis woning eveneens beperken tot 100/60 van het geïndexeerd ki. Wanneer u, uw boekhouder of uw sociaal secretariaat op de reeds ingediende fiche 281.20 voor 2017 nog de hogere waardering van het voordeel vermeld heeft, dan laat u het best nu nog een corrigerende fiche indienen. U heeft daarvoor nog tot 31.07.2018 de tijd. De fiscus aanvaardt nu ook dat u een bezwaarschrift kunt indienen voor eerder ingediende aangiftes, zolang de bezwaartermijn nog niet verstreken is. Die termijn bedraagt zes maanden vanaf de derde werkdag na de verzendingsdatum van het aanslagbiljet (art. 371, lid 1 WIB 92) . Op een verzoek tot ontheffing van ambtshalve, na het verstrijken van de bezwaartermijn, zal de fiscus niet ingaan.

Aandachtspunten. Als u een lager VAA aangeeft, dan kan het zijn dat uw vennootschap niet langer voldoet aan de minimumbezoldigingsvereiste om het verlaagd tarief te genieten. Voor 2017 (min. € 36.000) kunt u dat, zolang de jaarrekening nog niet goedgekeurd is, oplossen door een tantième toe te kennen. Voor 2018 (min. € 45.000) kan dit een extra argument zijn om de verlaging van het VAA te compenseren met een hoger loon. Daarnaast kan uw vennootschap eventueel minder premies voor een IPT of groepsverzekering aftrekken, aangezien het aftrekbaar bedrag volgens de zgn. 80%-regel afhankelijk is van uw loon (incl. voordelen). Nu nog een tantième betalen, heeft geen invloed, omdat de 80%-regel enkel rekening houdt met de inkomsten die u regelmatig (in principe maandelijks) geniet. Voor 2018 kunt u dat probleem wel vermijden door uw loon te verhogen. Omdat de fiscus voor de 80%-regel rekening houdt met uw ‘normale bezoldiging’, staat u na zo’n loonsverhoging in 2018 wellicht ook in een sterkere positie om te argumenteren dat de fiscus de eenmalige verlaging van uw bezolding in 2017 niet kan gebruiken om de aftrekbaarheid van de premies aan te vechten.