Taks op effectenrekeningen (TER): ontsnappen alsnog mogelijk?

Even opfrissen

Gemiddelde waarde

De nieuwe taks (0,15%) is enkel van toepassing als de gemiddelde waarde van welbepaalde belastbare financiële instrumenten op de effectenrekening(en) van de natuurlijk persoon (gedurende een referentieperiode) minstens € 500.000 bedraagt.

De gemiddelde waarde wordt bekomen door de waarden op bepaalde referentietijdstippen (31.12, 31.03, 30.06 en 30.09) te nemen en dit vervolgens te delen door het aantal referentietijdstippen. Als u de drempel overschrijdt, dan betaalt u de TER op het volledige bedrag van uw effectenrekening, vanaf de eerste euro.

Tip. Vermits de TER maar in werking trad op 10.03.2018, zijn er voor inkomstenjaar 2018 slechts drie referentietijdstippen (31.03.2018, 30.06.2018 en 30.09.2018).

Aantal titularissen relevant

Bij burgerlijke maatschappen en onverdeeldheden zal er gekeken worden naar het aantal titularissen binnen de burgerlijke maatschap of de onverdeeldheid. Wanneer bijvoorbeeld een effectenrekening in onverdeeldheid aangehouden wordt door meerdere titularissen, wordt elke titularis geacht een (proportioneel) aandeel in de gemiddelde waarde te bezitten. Het proportioneel aandeel kan evenwel verschillen van het werkelijk of contractueel aandeel.

Voorbeeld

Een koppel houdt bij een financiële instelling een effectenrekening met een gemiddelde waarde van € 1.200.000. Aangezien beiden titularis zijn van de (gemeenschappelijke) effectenrekening, zal het totale bedrag van de belastbare financiële instrumenten gedeeld worden door twee om ieders aandeel te berekenen (elk € 600.000). Er zal een taks van € 900 per titularis verschuldigd zijn.

Veronderstel dat het koppel hun kind voor 1% mede-eigenaar maakt van de effecten en het kind medetitularis wordt van de effectenrekening. De drie titularissen worden geacht proportioneel elk € 400.000 aan effecten aan te houden. De bank zal aldus geen aangifte indienen of taks betalen.

Het werkelijk of contractueel aandeel van de beleggingsportefeuille bedraagt echter € 12.000 voor het kind en € 594.000 per ouder (€ 1.188.000/2).

Parlementaire vraag

Op basis van het werkelijk aandeel zou in bovenstaand voorbeeld de taks alsnog door de ouders verschuldigd zijn (m.n. € 891 per ouder). In de praktijk rees de vraag of de titularissen verplicht zijn om zelf over te gaan tot de aangifte en betaling van de taks, wanneer op basis van het werkelijk (en dus niet het proportioneel) aandeel de taks alsnog verschuldigd zou zijn. De minister van Financiën heeft recentelijk bevestigd dat er geen verplichting is om bij de aangifte het werkelijk aandeel op te geven. Het is louter een mogelijkheid.

Andere ontsnappingsroutes?

Nominatieve effecten

Effecten op naam die niet op een effectenrekening behoren, vallen buiten het toepassingsgebied van de taks. Om die reden vragen sommige titularissen om hun effecten (individuele aandelen, effecten van fondsen, ...) om te zetten in effecten op naam.

Let op 1! Vermits effecten op naam niet geviseerd worden door de taks, wordt uitdrukkelijk voorzien dat een omvorming van belastbare financiële instrumenten naar niet-belastbare financiële instrumenten gehouden in een register op naam, geen uitwerking zal hebben voor de belastbare periode waarin ze plaatsvindt. Tijdens het eerste jaar zullen de effecten dus blijven meetellen in de bepaling van de drempel van € 500.000. Voor de referentieperiodes die volgen op de referentieperiode waarin de omzetting gebeurd is, zullen de omgezette aandelen op naam niet als belastbare financiële instrumenten beschouwd worden in de mate dat ze niet langer op een effectenrekening gehouden worden.

Let op 2! De omzetting van de gematerialiseerde effecten naar effecten op naam gaat gepaard met een groot aantal administratieve verplichtingen.

Let op 3! Effecten op naam kunt u niet via een bankgift schenken, maar enkel via de notaris (ereloon + schenkingsrechten), u kunt ze niet meer in pand geven bij uw bank als zekerheid voor een krediet (om een hypotheek te vermijden), ...

Tip. Op effecten op naam moeten ook geen beheerskosten meer betaald worden, omdat ze niet langer op een effectenrekening staan (in het aandelenregister staan ze ‘gratis’). Doordat het bedrijf waarin u belegd heeft, u kent als aandeelhouder, kan het bovendien rechtstreeks met u communiceren, u zelf uitnodigen voor de algemene vergadering, de dividenden rechtstreeks op uw rekening storten, ...

Schenking

Een andere mogelijkheid bestaat erin om een deel van de beleggingsportefeuille in eigendom aan de kinderen te schenken om onder de grens van € 500.000 te vallen.

Let op! Wat u schenkt in volle eigendom, verdwijnt definitief uit uw vermogen. Indien er met voorbehoud van vruchtgebruik geschonken wordt, zullen er schenkingsrechten verschuldigd zijn. Bovendien kan zowel de volle eigenaar, de blote eigenaar als de vruchtgebruiker als titularis aangemerkt worden.

Alternatieve beleggingen?

De taks op effectenrekeningen is van toepassing op welbepaalde financiële instrumenten die op de rekening(en) staan. Het gaat veelal om financiële instrumenten die als doel hebben om beleggingen en vermogensverrijking te faciliteren (bv. gedematerialiseerde aandelen, staatsbons, schatkistcertificaten, beveks, trackers, obligaties, kasbons, warrants, ...).

Beleggingen in pensioenspaarfondsen, verzekeringsproducten (Tak 21 of Tak 23), vastgoedcertificaten en termijnrekeningen vallen niet binnen het toepassingsgebied van de taks op effectenrekeningen.

Let op! Op de verzekeringspremies zal er een taks van 2% verschuldigd blijven op het ogenblik van instap.

Inbreng in een vennootschap?

De taks viseert enkel effectenrekeningen van natuurlijke personen, niet van vennootschappen. Indien uw vermogen beheerd wordt via een holding of andere structuur, is er aldus geen taks op de effectenrekening verschuldigd.

Let op! Om te vermijden dat de taks ontweken zou worden door de effectenrekening in te brengen in een rechtspersoon, voorziet de wetgeving een bijzondere antimisbruikbepaling: elke inbreng van een effectenrekening die plaatsvindt vanaf 01.01.2018 in een rechtspersoon (ongeacht het gaat om een nieuwe of bestaande rechtspersoon), onderworpen aan de vennootschapsbelasting, met als enige doel om aan de taks op de effectenrekeningen te ontsnappen, leidt ertoe dat de inbrenger van de effectenrekening geacht wordt titularis te zijn van de ingebrachte effectenrekening.