Pro Deo dan toch blijvend aan 0%!
Voor advocaten en gerechtsdeurwaarders? Inderdaad. Prestaties van advocaten en deurwaarders vallen in principe onder het normale btw-tarief van 21%, ongeacht of de klant een particulier is dan wel een onderneming. Voor de zgn. pro-Deoprestaties gold er evenwel een uitzondering. Die zijn nl. onderworpen aan het nultarief. Voor advocaten is dat sinds de start van hun btw-plicht in 2014 (circulaire AAFisc nr. 47/2013 van 20.11.2013, nr. 28) en voor gerechtsdeurwaarders sinds 1 januari 2016 (beslissing E.T. 129.361 van 19.01.2016) .
Tip. Dat nultarief is ook van toepassing voor advocaten-stagiairs en kandidaat-gerechtsdeurwaarders.
Mag eigenlijk niet van Europa! Dat is inderdaad het punt. Het Europees Hof van Justitie stelt immers zeer duidelijk dat er geen vrijstelling van btw of nultarief verleend mag worden voor verrichtingen in het kader van kosteloze rechtsbijstand (HvJ, 28.07.2016, C-543/14) . Precies omwille van die Europese rechtspraak had de Btw beslist om vanaf 1 april 2017 af te stappen van het bijzondere regime van het nultarief. Ook pro-Deoprestaties, zowel van advocaten als van gerechtsdeurwaarders, werden derhalve onderworpen aan 21% (beslissing E.T. 131.005 van 23.12.2016) .
Vanaf 1 september 2018 of toch niet? Neen, toch niet! De maatregel om pro-Deoprestaties aan het normale tarief van 21% te onderwerpen, is al verschillende keren uitgesteld. Bij de laatste keer was het inderdaad de bedoeling om deze te laten ingaan op 1 september 2018, maar zover kwam het uiteindelijk toch weer niet. De minister van Financiën heeft recentelijk immers beslist om de pro-Deodiensten die advocaten en gerechtsdeurwaarders verstrekken in het kader van de rechtsbijstand, voor onbepaalde tijd uit te stellen. Bijgevolg blijven deze prestaties onderworpen aan het nultarief (mededeling 07.09.2018,http://www.financien.belgium.be) .
Nultarief is geen vrijstelling! Een vrijstelling van btw houdt in dat de dienst helemaal niet onderworpen is aan btw. Er wordt daarvoor m.a.w. geen btw aangerekend én dat houdt in principe in dat die prestaties ook geen recht op aftrek geven van btw. Bij een nultarief daarentegen wordt er in principe wel btw aangerekend, maar tegen dan 0%. Het recht op aftrek van btw komt dan m.a.w. niet in het gedrang. Concreet betekent dit dus dat advocaten en gerechtsdeurwaarders die pro-Deoprestaties verrichten, volwaardige btw-plichtigen blijven met een volledig recht op aftrek.
Let op! Pro-Deoprestaties moeten wel opgenomen worden in de periodieke btw-aangifte, met name in het rooster 00 (beslissing E.T. 126.564 van 18.07.2014, nr. 136) .