Kosten niet aftrekbaar indien huurprijs niet marktconform?

Beroepskosten: intentionaliteitsvereiste

Appartement aan kust. De zaak betreft aanslagjaar 2012. Een vennootschap heeft een appartement gekocht en stelt dit ter beschikking van haar zaakvoerder voor privégebruik. Die betaalt een maandelijkse huur aan de vennootschap voor het gebruik van het appartement.

Kosten aftrekbaar? Kosten of uitgaven zijn aftrekbaar als beroepskosten als zij gedaan of gedragen zijn om belastbare inkomsten te verkrijgen of te behouden (intentionaliteitsvereiste) (art. 49 WIB 92) . Indien kosten niet gemaakt zijn om belastbare inkomsten te verwerven of te behouden, maar bv. uitsluitend met het oogmerk om privékosten van de zaakvoerder ten laste te nemen, zal er dus niet voldaan zijn aan de aftrekvoorwaarde.

Symbolische inkomsten volstaan niet... In het verleden heeft de rechtspraak al laten verstaan dat kosten niet aftrekbaar zijn indien de inkomsten van ‘louter symbolische aard’ zijn. Een te lage vergoeding wijst niet op de bedoeling om belastbare inkomsten te verwerven. Het moet volgens de rechtspraak blijkbaar de bedoeling zijn om winst te maken. Zonder winst is er immers geen (effectief) belastbaar inkomen. Dat betekent niet dat de kosten voor bv. een verlieslatende activiteit systematisch verworpen moeten worden, maar op z’n minst moet het aantoonbaar de bedoeling geweest zijn om winst te maken. In de rechtsleer werd die interpretatie van de intentionaliteitsvoorwaarde op kritiek onthaald.

... maar hof van beroep lijkt aldus strenger. Het hof van beroep (Gent, 20.11.2018) lijkt nu te oordelen dat een huur die niet marktconform is, voldoende is om de aftrek van de kosten te verwerpen. In deze zaak betaalde de zaakvoerder een huurprijs van € 500 per maand, welke volgens het hof als bijzonder laag beschouwd moest worden. De huurinkomsten leverden immers een verwaarloosbaar brutojaarrendement van nog geen 1,5% op. Bovendien werd voor een gelijkaardig appartement in hetzelfde gebouw een huur van € 1.050 (+ kosten) gevraagd. Ook rekende de vennootschap geen kosten voor verwarming, water en elektriciteit aan en werd de huur nooit geïndexeerd. Op basis van deze argumentatie oordeelde het hof dat de huurprijs niet marktconform is en dat de bedoeling om winst te maken, nooit bestaan heeft.

Wat moet u hiervan onthouden?

Intentionaliteitsvereiste. Artikel 49 WIB 92 spreekt van inkomsten, niet van winst, en zegt er ook niet bij dat die inkomsten substantieel of marktconform moeten zijn. Desondanks lijkt deze rechter aldus een bijkomende voorwaarde aan de intentionaliteitsvereiste te koppelen. Uiteraard is elke zaak anders en moet er rekening gehouden worden met de feiten van de zaak. Had de zaakvoerder een voordeel van alle aard (VAA) aangegeven of minstens een redelijke huurprijs gevraagd, dan was er wellicht geen probleem.

Causaliteitsvereiste. Volgens eerdere rechtspraak valt het criterium ‘gedaan of gedragen’ ook samen met de vereiste dat de kosten een noodzakelijk verband met de maatschappelijke activiteit van de vennootschap moeten vertonen. In een aantal mijlpaalarresten is Cassatie hierop teruggekomen. Het hof van beroep lijkt nu Cassatie te volgen en stapt af van het principe dat een band met het (statutair) doel of de (werkelijke) activiteit niet relevant is. Een dergelijke argumentatie kan aldus niet langer door de fiscus opgeworpen worden.