SUCCESSIERECHTEN - SUCCESSIEPLANNING - 29.04.2019

Generation skipping via testament of generatiesprong?

Generation skipping

De techniek van de zgn. generation skipping bestaat erin dat de grootouders ervoor zorgen dat (een deel van) hun nalatenschap al naar de kleinkinderen gaat. Vaak is het zo dat de kleinkinderen het geld beter kunnen gebruiken en bovendien is het fiscaal voordelig.

Vrijwillige erfenissprong

In de drie gewesten is een vrijwillige erfenissprong mogelijk, al zijn er wel fiscale verschillen. Het komt erop neer dat een kind vrijwillig afstand doet van zijn deel ten voordele van zijn eigen kinderen (de kleinkinderen). De vrijwillige erfenissprong heeft wel één belangrijk nadeel: het is een alles-of-niets-verhaal. Een stukje zelf houden en een stukje doorschuiven, is dus niet mogelijk.

Brussel en Wallonië. Als een kind verwerpt ten voordele van zijn kinderen, dan moeten de kleinkinderen samen hetzelfde bedrag aan erfbelasting betalen alsof hun ouder niet verworpen had. Als een kind zijn nalatenschap verwerpt ten voordele van zijn drie kinderen, levert dit dus geen rechtstreeks fiscaal voordeel op. Wel onrechtstreeks, want het erfdeel zit al bij de volgende generatie. Er wordt immers erfbelasting uitgespaard bij het overlijden van het verwerpende kind.

Vlaanderen. Het Vlaams gewest heeft de wet aangepast. Hierdoor kan een erfgenaam van een Vlaamse erflater de nalatenschap verwerpen ten voordele van de eigen kinderen én een fiscaal voordeel genieten door de tariefbreuk. In Vlaanderen werd bovendien sinds 01.09.2018 de zgn. flexible erfenissprong mogelijk. Hierdoor wordt het mogelijk om slechts een deeltje van de nalatenschap belastingvrij ‘door te schenken’ aan zijn kinderen als aan een aantal voorwaarden voldaan is.

Via testament

Meer op maat. Als grootouders een testament gebruiken om aan generation skipping te doen, heeft dat als voordeel dat er meer ‘op maat’ gewerkt kan worden. Zo kan opa bv. in zijn testament legateren dat 50% van zijn vermogen naar zijn zoon gaat en 25% naar zijn twee kleinkinderen. Door het nieuwe erfrecht hebben alle kinderen samen slechts een reserve van 1/2, waardoor het beschikbaar deel dat vrij gelegateerd kan worden, 1/2 bedraagt.

Erfovereenkomst. Maar zelfs als opa meer dan de helft aan de kleinkinderen wil schenken, is dat mogelijk. Door het nieuwe erfrecht kan via een erfovereenkomst zelfs aan het reservatair deel van de zoon in ons voorbeeld geraakt worden, zodat de zoon bv. 20% krijgt en de kleinkinderen elk 40%. We treden niet in detail, maar deze techniek komt erop neer dat opa een schenking kan doen aan (een) kleinkind(eren), waarbij zijn kind tussenkomt en belooft om wat geschonken wordt aan zijn kind, het kleinkind van opa, bij het overlijden van opa in te brengen.

Fiscaal gezien. Op fiscaal vlak is het testament op maat een ideaal instrument om de erfbelasting te doen dalen. Hoe meer u het vermogen verdeelt onder kinderen en kleinkinderen, hoe goedkoper het wordt. Dit is zo in de drie gewesten.

Alle kleinkinderen? De grootouders kunnen in hun testament alle kleinkinderen bij naam vernoemen, maar ze kunnen hen ook als categorie van begunstigden vermelden (bv. alle kleinkinderen of de kinderen van zoon Jan, als nog niet duidelijk is of alle kleinkinderen al geboren zijn op het moment dat het testament opgemaakt wordt).