De prijs aanpassen als uw kosten stijgen?

Geen afspraken gemaakt?

Bestaande contracten

U sprak met een klant een prijs af voor de levering van goederen. Tegen het moment dat u moet leveren, moet u zelf een hogere aankoopprijs betalen of zijn de prijzen van de grondstoffen gestegen. Wat kunt u dan nog ondernemen?

Indien u dan geen andere afspraken maakte, is het contract dat u aanging met uw klant (en de met hem afgesproken prijs) bindend. U kunt zich dan niet verschuilen achter een verhoging van de prijs van grondstoffen of van de lonen om nu een hogere prijs aan uw klant te gaan vragen.

Doet u dat toch, dan kan de klant uw factuur protesteren en volstaan met de betaling van de oorspronkelijk overeengekomen prijs. U kunt ook niet weigeren om te leveren als de klant niet bereid is om de hogere prijs te betalen omdat hij zich wil houden aan wat afgesproken werd. Uw klant kan nu eenmaal eisen dat u uw verplichtingen nakomt die u contractueel opnam.

Toekomstige contracten

U kunt uw prijs natuurlijk wel verhogen voor ‘toekomstige’ bestellingen door ‘klanten’. Als ondernemer beslist het bedrijf immers in principe zelf wat de verkoopprijzen zijn die het hanteert voor zijn producten. Het feit dat u in het verleden een bepaalde prijs vroeg, verhindert u niet om in de toekomst die prijs te verhogen. U zal er wel rekening mee moeten houden dat een prijsverhoging gevolgen kan hebben op de verkopen die u kunt realiseren en dat niet uit te sluiten valt dat klanten bij een prijsverhoging op zoek gaan naar een alternatief.

Verdelers

Werkt u met ‘verdelers’ die bij u bestellingen plaatsen op basis van prijslijsten die u aan hen bezorgde, maak dan een aangepaste prijslijst over aan de verdeler. Doet u dat niet, dan riskeert u dat de verdeler ‘moeilijk’ gaat doen en beweert dat hij nog moet kunnen kopen op basis van de eerdere prijslijst.

Onverwachte omstandigheden?

De voorgaande regel geldt ook als de prijsstijging van grondstoffen, lonen, enz. onverwacht is en dit bv. door de coronacrisis, een natuurramp, enz.

De stijging van de grondstofprijs of lonen door dat soort omstandigheden vormt nu eenmaal geen overmachtsituatie waardoor u onder het contract uit zou kunnen of de prijzen van uw producten zou kunnen gaan aanpassen. U kunt het contract immers in principe wel degelijk nog uitvoeren, ook al zal dit voor u op een financieel nadeligere wijze het geval zijn.

Wetsontwerp

In de toekomst zal dat mogelijk veranderen. Er is namelijk een wetsontwerp hangende in het parlement dat het verbintenissenrecht zou wijzigen. Daarin staat dat de schuldenaar kan vragen om de overeenkomst opnieuw te onderhandelen als de gewijzigde omstandigheden de uitvoering van het contract buitensporig bezwarend maken, zodat het onverkort vasthouden aan het contract niet langer redelijk is. Met zo’n bepaling zal u dus in de toekomst wel eventueel een prijsverhoging kunnen onderhandelen, als de wijziging in de omstandigheden voldoende zwaar weegt...

Aannemingsovereenkomst?

Doet u een beroep op een aannemer voor het uitvoeren van (ver)bouw(ings)werken in uw bedrijf, dan gelden in grote lijnen dezelfde regels als de aannemer een vaste of relatief vaste prijs met u overeenkwam.

Kwam de aannemer daarentegen met u overeen dat hij zou werken tegen een vooraf niet bepaalde prijs, dan kan hij prijsstijgingen wel in rekening brengen. De prijs zal dan immers pas na de uitvoering van de werken bekend zijn. Die zal dan afhankelijk zijn van de omvang en de duur van het werk, de kosten van het arbeidsloon op het ogenblik van de uitvoering en de prijzen van de materialen op het ogenblik van de uitvoering.

Ook als de aannemer in regie werkt, kan hij prijsstijgingen doorrekenen. Bij een aanneming in regie verbindt u er zich als opdrachtgever namelijk toe om een prijs te betalen die bepaald wordt op grond van de werkelijke uitgaven van de aannemer (zo bv. de kostprijs van de gebruikte materialen en de arbeidsuren), vermeerderd met een percentage ter dekking van de algemene kosten en de winst van de aannemer.

Contractuele afspraken

Wanneer maken?

In de oorspronkelijke overeenkomst die u met uw klanten sluit, kunt u wel al dadelijk andere afspraken opnemen en een prijsherzieningsclausule voorzien. U kunt dit eveneens in uw algemene voorwaarden inbouwen. Zorg er dan wel voor dat u kunt aantonen dat uw klant de voorwaarden aanvaardde.

Ook als de bestelling al geplaatst is tegen een welbepaalde prijs en er geen prijsherziening overeengekomen is, zou u met uw klant nog afspraken kunnen maken waarbij de initieel overeengekomen prijs alsnog aangepast mag worden en waarbij u toch een deel van de prijsstijging mag doorrekenen.

U kunt dit dan doen door bv. een addendum aan de overeenkomst op te maken met daarin de aangepaste prijs. Om uw klant daarvan te overtuigen, zou u bv. kunnen wijzen op een onmogelijkheid van verdere samenwerking als deze vasthoudt aan wat aanvankelijk overeengekomen was.

Geldigheidsvoorwaarden

Prijsherzieningsclausules in contracten of algemene voorwaarden kunnen perfect geldig zijn. Toch is dat niet het geval voor alle contractuele bepalingen die een prijsherziening mogelijk maken. Neemt u een prijsherzieningsclausule op, dan is het vooreerst belangrijk daarbij voldoende duidelijk te zijn. Meer bepaald moet zo’n clausule zeer precies aangeven op welke manier de prijs aangepast wordt en wanneer dat exact kan gebeuren.

De prijsherzieningsclausule moet bovendien zo geformuleerd zijn dat de nieuwe prijs bepaald of bepaalbaar is. Bij gebreke hieraan is de clausule ongeldig. Een bepaling dat de prijs aangepast kan worden in functie van de economische conjunctuur, is bv. onvoldoende bepaalbaar. U kunt wel bv. een formule opnemen die toelaat om de nieuwe prijs te berekenen.

Verboden bedingen

De nieuwe Wet rond verboden bedingen in b2b-relaties die op 1 december eerstkomende in werking treedt, bevat een bepaling rond prijswijzigingen. Meer bepaald zegt de wet dat een beding dat de onderneming het recht verleent om zonder geldige reden de prijs, de kenmerken of de voorwaarden van de overeenkomst eenzijdig te wijzigen, vermoed wordt onrechtmatig te zijn.

Doet u zaken met consumenten, dan zegt de wet dat u in de overeenkomst geen clausule mag opnemen waarin staat dat de prijs van uw producten vastgelegd wordt op het ogenblik van levering. U mag al evenmin een clausule opnemen die u toelaat om eenzijdig de prijs te verhogen of de voorwaarden ten nadele van de consument te wijzigen op basis van elementen die enkel afhangen van uw wil, zelfs indien op dat ogenblik de consument de mogelijkheid geboden wordt om de overeenkomst te beëindigen. Clausules van indexering kunnen wel.