In Brussel sinds 23.12.2022 woningen in ‘openbaar beheer’?
Wat is dat openbaar beheersrecht?
Overheidsinstantie neemt beheer over. Daar komt het openbaar beheersrecht kortweg op neer. Een overheidsinstantie zoals een gemeente of OCMW kan uw ongeschikte, onbewoonbare, leegstaande, … woning in beheer nemen, om die na een eventuele renovatie weer op de huurmarkt aan te bieden tegen een tarief dat onder de private marktprijs ligt. In de praktijk zal uw woning dus vaak verhuurd worden als sociale woning.
Voor welke gebouwen/woningen? Het gaat om gebouwen die voldoen aan twee vermoedens van leegstand van de woning: een laag water- of elektriciteitsverbruik en de afwezigheid van meubels in de woning over een periode van 12 opeenvolgende maanden. Nu komen ook de woningen waarvoor sinds meer dan 12 maanden een verbod tot verhuur opgelegd werd, of die meer dan 12 maanden onbewoonbaar verklaard zijn, in aanmerking. Het kan ook gaan om woningen waarvoor een pv van stedenbouwkundige overtreding opgesteld werd wegens ongeoorloofde bestemmingswijziging.
Inventaris. Het gewest zal voortaan informatie over vermoedelijk leegstaande woningen centraliseren en na inspectie een inventaris aanmaken. Gemeenten worden bv. via modeldocumenten en leningen aangemoedigd om het beheersrecht toe te passen. U riskeert daardoor wellicht dat meer gemeenten dat ook effectief gaan doen.
Wat betekent dat als eigenaar? Als eigenaar heeft u dan negen jaar lang zo goed als niets meer te zeggen over uw pand. U kunt uw eigendom in die periode dan niet meer zelf bewonen of verhuren. Is die periode van negen jaar onvoldoende voor de gemeente om alle door haar gemaakte kosten terug te verdienen, dan kan die periode nog verlengd worden.
En in de andere gewesten?
Vlaams gewest. Sinds 3 augustus 2019 beschikt elke Vlaamse gemeente ook over een recht, gelijkaardig aan het Brusselse beheersrecht. Een woning komt wel minder snel in aanmerking: uw woning moet al minstens twee jaar opgenomen zijn in het leegstandsregister, de Vlaamse inventaris van ongeschikte en onbewoonbare woningen of – als u de woning niet zelf bewoont – het register van verwaarloosde gebouwen en woningen.
Waals gewest. Ook Wallonië voorziet in een beheersrecht voor een publieke/openbare vastgoedbeheerder dat zowel voorgesteld kan worden (vrijwillige inbeheername) of afgedwongen (unilaterale of gerechtelijke inbeheername).
Hoe vermijden?
Door niet op de inventaris te belanden. U kunt ervoor zorgen dat de woning niet meer leegstaat, door ze bv. te verhuren. Bij verwaarloosde, ongeschikte en onbewoonbare woningen kunt u de nodige werken (laten) uitvoeren. Wordt uw woning toch opgenomen in een inventaris, dan kunt u tegen die inventarisatie in beroep gaan.
Beroep mogelijk tegen beheersrecht. U kunt ook later in beroep gaan tegen de beslissing zelf om uw woning in openbaar of sociaal beheer te nemen en bv. aantonen dat u wel degelijk zelf van plan bent om iets aan de leegstand te doen.