Ziekenhuisarts: welke rechten binnen en buiten de proeftijd?

Wat is een proefbeding?

Een proefbeding is een contractuele bepaling die stelt dat tijdens een eerste fase van de samenwerking (bv. één jaar), de zgn. proefperiode, de overeenkomst met een korte opzegtermijn, bv. drie maanden, beëindigd kan worden. Het contract gaat in principe dus direct in voor onbepaalde duur en is altijd opzegbaar, maar met een relatief korte termijn.

Let op! In uitzonderlijke gevallen gebeurt het dat het proefbeding opgesteld wordt als een contract voor bepaalde duur (van bv. één jaar). Een dergelijk contract loopt in principe automatisch af na het verstrijken ervan. Alleen als de beheerder beslist om een nieuw contract (ditmaal wellicht een voor onbepaalde duur) te geven, kan de arts dus aanblijven.

Wanneer is er sprake van zo’n beding?

Geen enkele wettelijke bepaling stelt dat een proefbeding verplicht is. Wil een ziekenhuis een proefbeding opleggen, dan moet dat dus in de individuele overeenkomst overeengekomen worden.

Goed om te weten. Soms staat het proefbeding alleen in de algemene regeling en beperkt de individuele overeenkomst zich ertoe om in algemene bewoordingen naar de toepassing ervan te verwijzen. Recente rechtspraak stelt in vraag of dat volstaat, nu het proefbeding niet in de overeenkomst zelf geconcretiseerd werd (Cass., 27.05.2019) .

Wat zijn de gevolgen van zo’n beding?

Kortere opzegtermijn... De essentie van een proefperiode is dat de overeenkomst tijdens deze fase met een korte opzegtermijn beëindigd kan worden door beide partijen. Zoals gezegd, gaat het vaak om proefperiodes van één jaar en om een opzegtermijn door het ziekenhuis van drie maanden. Nadien gaat het om langere opzegtermijnen, bv. zes maanden plus één maand per jaar anciënniteit.

... maar ook advies nodig. In principe verandert het proefbeding echter niets aan de bevoegdheid van de medische raad (MR) om advies te verlenen over het einde van de samenwerking. Beslist de beheerder bv. om al na zes maanden op te zeggen, dan moet hij eerst het advies van de MR vragen én is hij de facto ook gebonden door dat advies als de MR zgn. verzwaard negatief adviseert.

Let op! Als de proefperiode opgesteld is als een contract voor bepaalde duur, liggen de kaarten anders. Bij het verstrijken van het contract moet in principe geen advies aan de MR gevraagd worden, wel integendeel, het is om een nieuw contract te geven dat de beheerder om advies moet vragen.

Bent u na afloop ‘vastbenoemd’?

Meestal is de impact van het aflopen van de proefperiode aanvankelijk niet zo groot. U kunt nl. nog altijd opgezegd worden, mits een advies aan de MR gevraagd wordt, zodat de notie ‘vastbenoemd’ relatief is. Alleen de toepasselijke opzegtermijn wordt iets langer, meestal zes maanden, maar ook weer pas na jaren anciënniteit merkelijk langer.

Goed om te weten. Soms kan er toch ook een juridisch verschil zijn tussen net na en nog tijdens de proefperiode opgezegd worden. Met name als de algemene regeling van het ziekenhuis in een ruimere bescherming voorziet dan de wettelijke, bv. een positief verzwaard advies is nodig voor de opzeg van (vastbenoemde) ziekenhuisartsen.