Brussel verlengt risicoperiode voor schenkingen tot 5 jaar vanaf 01.01.2024

Roerende schenkingen. In tegenstelling tot een onroerende schenking, die steeds onderworpen is aan (progressieve) schenkingsrechten, kunt u voor een roerende schenking kiezen om deze al dan niet te registreren. De registratie heeft schenkingsrechten voor gevolg. De schenkingsrechten bedragen 3% (3,3% in Wallonië) in de rechte lijn en tussen partners en 7% (5,5% in Wallonië) tussen alle anderen. Als u een roerende schenking laat verlijden in een notariële akte, wordt de schenking automatisch geregistreerd en betalen de partijen schenkbelasting, maar een roerende schenking kan ook plaatsvinden via een hand- of bankgift. Bij deze alternatieve, maar populaire schenkingsvormen is de registratie een optie.

Risicotermijn. Als u de roerende schenking vrijwillig registreert, zijn de partijen roerende schenkingsrechten verschuldigd, maar bent u gerust dat de begiftigde geen successierechten meer verschuldigd is op de geschonken goederen. Als u de roerende schenking daarentegen niet registreert, geldt een risicoperiode waarin de begiftigde alsnog successierechten verschuldigd is, wanneer de schenker overlijdt. De geschonken goederen worden dan bij het erfdeel van de begiftigde bijgeteld en belast tegen de progressieve tarieven in de successierechten.

Wanneer registreren? De registratie van een hand- of bankgift hoeft overigens niet onmiddellijk na de schenking te gebeuren. De schenker kan in eerste instantie de schenking nog niet registreren en moet afwachten. Als de schenker dan tijdens de risicoperiode ernstig ziek zou, kan de schenking nog steeds vrijwillig worden geregistreerd, zelfs in extremis. Als de partijen ervoor kiezen hun onderhandse schenking vrijwillig te registreren, dienen ze rekening te houden met de werking van de (federale) kantoren Rechtszekerheid, bevoegd voor registratie van schenkingen. Een onderhandse schenking kan op drie wijzen ter registratie worden aangeboden: (i) online, via MyMinfin, door de schenkingsdocumenten op te laden; (ii) per post, door de schenkingsdocumenten op te sturen naar het bevoegde scanningscentrum; (iii) op afspraak op een lokaal kantoor Rechtszekerheid. Houd er rekening mee dat de kantoren Rechtszekerheid de onderhandse schenkingsdocumenten streng beoordelen op essentiële gegevens, die moeten toelaten op correcte wijze schenkingsrechten te heffen. Zo moeten de documenten onder andere de waarde van de geschonken goederen en de fiscale woonplaats van zowel schenker als begiftigde in de periode van vijf jaar voor de schenking vermelden, op straffe van weigering van registratie.

Verlenging risicotermijn. Al in 2020 kondigde het Vlaams gewest als eerste een verlenging aan van de risicoperiode van drie tot vier jaar. Later trok zij evenwel haar aankondiging weer in, gemotiveerd door de invoering van de verplichte registratie voor buitenlandse schenkingsaktes. Het was vervolgens het Waals gewest dat als eerste in 2022 de algemene termijn voor de risicoperiode verlengde van drie tot vijf jaar. Het Brussels Hoofdstedelijk gewest volgt nu, met ingang van 1 januari 2024, en verlengt de risicoperiode eveneens tot vijf jaar. Het Brussels Hoofdstedelijk gewest wil met deze maatregel het registreren van de onderhandse schenkingen aanmoedigen, door het risico op hogere successierechten te vergroten.

Schenkingsverzekering. Een alternatief voor de registratie van de schenking en de bijbehorende schenkingsrechten biedt de schenkingsverzekering, waarbij een tijdelijke levensverzekering het risico van een overlijden tijdens de risicoperiode van een schenking indekt. De onderhandse schenking wordt dan niet geregistreerd en u betaalt dus geen schenkingsrechten. Als de schenker toch zou overlijden tijdens de risicoperiode, keert de verzekeringsmaatschappij een bedrag ten belope van de successierechten uit aan de begiftigde. Het voordeel van een dergelijke schenkingsverzekering is dat de premies voor de schenkingsverzekering lager moeten zijn dan de schenkingsrechten die in geval van registratie betaald moeten worden. Als de premies hoger zouden zijn, heeft de schenkingsverzekering namelijk geen zin en kiest u beter voor de registratie van de schenking. De hoogte van de premies wordt hoofdzakelijk bepaald door de leeftijd en de gezondheidssituatie van de schenker, waardoor het tot een zekere leeftijd voordeliger kan zijn de schenkingsverzekering af te sluiten. Door de verlenging van de risicoperiode tot vijf jaar moet evenwel ook de schenkingsverzekering een langere periode verzekeren, wat leidt tot hogere premies. Ten slotte is het nog belangrijk om aan te stippen dat de schenkingsverzekering afgesloten moet worden door de begiftigde (als verzekeringsnemer), met de schenker als verzekerde en de begiftigde als begunstigde bij overlijden (ABA-configuratie), zodanig dat de begiftigde op de eventuele uitkering van de schenkingsverzekering zelf geen successierechten verschuldigd is.