Mag u geen attesten of voorschriften voor uzelf schrijven?

Deontologisch afgeraden...

In artikel 10 van de Code van medische deontologie staat dat de arts “aandacht en zorg moet hebben voor zijn eigen gezondheid” . Die bepaling, zo vangt de Nationale Raad aan, betekent niet dat men zichzelf zorg moet verstrekken. Integendeel, zelfzorg impliceert dat de arts zich indien nodig laat verzorgen door een collega. Zichzelf zorg verstrekken valt, hoewel niet expliciet wettelijk verboden, deontologisch af te raden wegens een gebrek aan objectiviteit en professionaliteit. Daarom beveelt de Nationale Raad elke arts aan om niet aan zelfbehandeling te doen (advies a170025, 20.01.2024) .

... en zelfs vier keer onaanvaardbaar

Inzake voorschriften. Het eerste wat volgens de Nationale Raad absoluut niet door de beugel kan, is het voor zichzelf voorschrijven van verslavingsgevoelige medicatie voor chronisch gebruik. Het betreft onder meer slaap- en kalmeringsmiddelen, psychofarmaca, verdovende en pijnverdovende middelen en stimulerende geneesmiddelen. Gezien het aanzienlijke risico op verslaving, is het essentieel, aldus de Nationale Raad, dat het voorschrijven van die geneesmiddelen onder controle van een collega-arts valt (die wel objectief en weloverwogen een beoordeling kan maken). Daarnaast kan de arts echter met een verslavingsproblematiek, zo vult de Nationale Raad aan, ook nog een ernstig probleem vormen voor de volksgezondheid, de zorgkwaliteit en de patiëntveiligheid.

Let op! Met dat laatste komen we ook op het wettelijke terrein en is het dus niet langer alleen een deontologische kwestie. Van een arts die niet meer over de nodige ‘bekwaamheid’ beschikt om zijn beroep uit te oefenen, kan immers zijn visum ingetrokken worden door de (nieuwe) Toezichtscommissie (die de PGC’s vervangt).

Inzake attesten. Ook ontoelaatbaar is het om voor zichzelf een ziekteattest te schrijven, en dat wegens eventuele belangenconflicten. Zo moet een arts die om medische redenen niet kan deelnemen aan de wachtdienst, een attest daarover laten afleveren door een collega-arts. Bovendien is het ook nog maar de vraag, aldus de Nationale Raad, of een arts gelet op de aard van de aandoening en zijn specifieke competentie, wel altijd in staat zou zijn om zelf te attesteren.

Inzake deskundigenopdrachten. Ten derde vindt de Nationale Raad het ontoelaatbaar om voor zichzelf een (niet-curatieve) deskundigenopdracht uit te voeren. Denk bv. aan een attest om een wapen te gebruiken, een attest voor een verzekeraar, een attest van wilsbekwaamheid, enz. Dergelijke opdrachten mogen door de arts niet voor zichzelf uitgevoerd worden, want dat zou strijdig zijn met de deontologische beginselen van objectiviteit, onpartijdigheid en onafhankelijkheid.

Let op! Als men toch over zichzelf attesteert, dreigt men misschien ook sneller de indruk te wekken de waarheid geweld aan te doen (waardoor het om valsheid in geschrifte zou kunnen gaan).

Inzake tarifering. Ten slotte is het ook deontologisch onaanvaardbaar dat de arts voor een advies aan zichzelf of een raadpleging een vergoeding van de ZIV zou ontvangen. Dat zou ook al vlug tot problemen met de DGEC kunnen leiden...