Afzien van een nieuw contract: hoe doet u dat (niet)?

Opzeggen vóór het contract begint

Het is mogelijk. Dat een arbeidsovereenkomst ook met een opzegtermijn beëindigd kan worden, nog vóór ze in werking getreden is, wordt aanvaard in de rechtspraak (o.a. Cass., 26.09.1994) . Dit houdt in dat de opzegtermijn loopt zonder dat de toekomstige werknemer die al hoeft te presteren én ook zonder dat u er loon voor moet betalen.

Termijn van een week. De toepasselijke opzegtermijn is in principe de termijn die geldt voor een anciënniteit van 0 tot minder dan 3 maanden, d.w.z. een opzegtermijn van 1 week. Als u m.a.w. tijdig (= 1,5 week voordat het contract in werking zou treden) de opzeg geeft, kost het vroegtijdig beëindigen u de facto niets.

Uit het leven gegrepen

Een werkgever was begin 2019 een arbeidsovereenkomst aangegaan met een nieuwe werknemer en die zou normaal gezien ingaan op 4 februari. Tijdens de maand januari wijzigden de omstandigheden echter binnen het bedrijf, zelfs in die mate dat de werkgever wilde afzien van de nieuwe aanwerving. Hij stuurde bijgevolg op 22 januari 2019 een e-mail om dit aan te kondigen. Meer bepaald stond daarin: “Heden melden wij u dat we de arbeidsovereenkomst die zou ingaan op 4 februari 2019, zullen beëindigen per aangetekende brief met een opzegtermijn van 7 kalenderdagen die ingaat op 28 januari 2019. U hoeft zich dus niet meer aan te melden op 4 februari.” Op 24 januari ontving de werknemer inderdaad ook nog een aangetekende opzegbrief. De werkgever dacht dus van hem af te zijn. Dat was echter buiten diens vakbond gerekend, want die had diezelfde dag al een aangetekende brief naar de werkgever gestuurd waarin een opzegvergoeding geëist werd.

Wat is hier fout gelopen?

Nietige opzegging. De e-mail van 22 januari zal hier wellicht beschouwd worden als de handeling waarmee de opzeg betekend werd. Die mail bevatte nl. alle gegevens die een opzegbrief moet bevatten (begin en duur van de opzeg). En zoals u weet, mag een opzeg enkel met een aangetekende brief of een deurwaardersexploot betekend worden; zo niet, dan is de opzeg absoluut nietig.

Gevolg: opzegvergoeding. Door de nietigheid wordt de geldigheid van het gegeven ontslag echter niet aangetast. De werknemer blijft dus ontslagen, met als gevolg dat het hier om een verbreking van het contract (i.p.v. een opzegtermijn) ging. Ook het feit dat de werkgever de dag erna wel nog de juiste formaliteit vervuld heeft, kan daar wellicht niets meer aan veranderen.

Hoe kunt u problemen vermijden?

Formalisme óók in deze fase respecteren. Het contract opzeggen voordat het aangevangen is, is mogelijk, maar de formaliteiten die u moet naleven zijn dezelfde als bij een opzeg nadat het aangevangen is. Hetzelfde strikte formalisme is dus van toepassing: het moet met een aangetekende brief gebeuren en u moet rekening houden met de zgn. driedagentermijn m.b.t. ontvangst van die aangetekende brief. De enige andere optie is dat u een deurwaarder inschakelt, maar gebruik dus zeker geen e-mail, fax of gewone brief.

Tip. Meer nog, vermijd ook om eerst op een andere (schriftelijke) manier uw communicatie te doen en daarna zogezegd nog eens per aangetekende brief te bevestigen. Doet u dat toch, dan riskeert u immers, zoals deze werkgever, dat men de zgn. nietigheid van de opzegging inroept.