Hoe het bestaan van een schuldvordering bewijzen?

Beperkt bedrag. Als uw schuldenaar zich achteraf de schuld niet herinnert en weigert om ze terug te betalen, dan zal u uiteindelijk naar de rechtbank moeten stappen. Daar moet u dan het bewijs leveren van het bestaan van uw vordering. Kunt u dat niet, dan zal uw schuldenaar vrijuit gaan en zal u uw geld kwijt zijn. Als uw schuldvordering minder dan € 3.500 bedraagt, dan kunt u het bewijs van het bestaan van de schuld leveren met alle middelen van recht (art. 8.8 nieuw BW) . U kunt het bewijs dan zelfs leveren via getuigen, met een sms of WhatsAppbericht waarin de schuldenaar bevestigt u nog een bepaald bedrag verschuldigd te zijn en dergelijke meer. Deze regel geldt zowel voor particulieren als voor ondernemers die een schuld aan u moeten betalen.

Grotere schuld. Bedraagt de schuld € 3.500 of meer, dan geldt er een andere regeling. Het nieuwe Wetboek Bewijs bepaalt dat een rechtshandeling met betrekking tot een som of een waarde die gelijk is aan of hoger is dan € 3.500, door de partijen bewezen moet worden door een ondertekend geschrift (art. 8.9, §1 nieuw BW) . U kunt het bewijs daarnaast ook leveren via een bekentenis van de schuldenaar of doordat deze een gedingbeslissende eed aflegt. Heeft een ondernemer een schuld aan u van € 3.500, dan kunt u die schuld wel met alle middelen van recht bewijzen. U heeft daar dus niet noodzakelijk een ondertekend geschrift voor nodig, maar u kunt wel degelijk volstaan met bv. een sms of WhatsAppbericht.

Uitzonderingen. Op de voorgaande regels bestaan wel een aantal uitzonderingen. Heeft u geen ondertekend geschrift terwijl er sprake is van een schuld van € 3.500 of meer, dan kunt u eventueel inroepen dat u in de materiële of morele onmogelijkheid was om u een akte te verschaffen of u te beroepen op het feit dat het in soortgelijke gevallen gebruikelijk is om geen akte op te stellen. In de praktijk zal deze uitzondering maar zelden toepassing vinden. De meeste rechters nemen aan dat het feit dat uw schuldenaar familie of een goede vriend is, niet betekent dat u daardoor in de morele onmogelijkheid was om een geschrift te vragen. Als de akte verloren is gegaan door overmacht (bv. een brand of een overstroming), dan geldt er eveneens een uitzondering.

Schuldbekentenis. Als u over een ondertekend geschrift wilt beschikken om het bewijs van uw schuldvordering van € 3.500 of meer te leveren, dan kunt u in eerste instantie werken met een schuldbekentenis. Die schuldbekentenis moet dan wel aan een aantal voorwaarden voldoen (art. 8.21 nieuw BW) . Meer bepaald moet zij de handtekening bevatten van de persoon die zich verbindt, alsmede de vermelding, door hemzelf geschreven, van de som of van de hoeveelheid, voluit in letters uitgedrukt. U kunt contractueel niet afwijken van deze regel. Dateert de schuldbekentenis van vóór de nieuwe wet inzake het bewijs, dan geldt een andere regeling. De schuldbekentenis moet dan geheel met de hand geschreven zijn door uw schuldenaar, en zo niet minstens zijn handtekening bevatten, waarbij hij met de hand ‘goed voor’ en het bedrag voluit in letters schreef. Zorg er daarnaast ook altijd voor dat de schuldenaar op de schuldbekentenis duidelijk zijn naam en adres vermeldt (en eventueel zijn rijksregisternummer) zodat er geen twijfel kan bestaan over de identiteit van uw debiteur.

Overeenkomst. U kunt ook een leningsovereenkomst sluiten met diegene die u een bepaald bedrag verschuldigd is. Hierin kunt u aangeven dat u aan die persoon een lening gaf en dat die lening terugbetaald moet worden. Zo’n overeenkomst moet eveneens aan strikte vormvoorwaarden voldoen. Meer bepaald moet ze opgemaakt worden in evenveel originele exemplaren als er partijen zijn die een onderscheiden belang hebben. In elk origineel exemplaar moet bovendien vermeld worden hoeveel exemplaren er zijn opgemaakt. Geef in dit document aan wie de partijen zijn, hoe hoog de schuld is en laat de schuldenaar bevestigen dat hij de gelden al heeft ontvangen, zodat ook daarover achteraf geen discussie kan bestaan. U kunt meteen ook afspreken wanneer het bedrag aan u terugbetaald moet worden en of er al dan niet een interest door uw schuldenaar verschuldigd is.

Voorwaarden niet vervuld? Maakte u een leningsovereenkomst op die niet voldoet aan de wettelijke vormvoorwaarden, dan volstaat die overeenkomst niet als bewijs. Die overeenkomst geldt dan hoogstens als een begin van bewijs door geschrift. U zal dan dat bewijs moeten aanvullen met andere bewijzen (bv. een e-mail of brief van uw schuldenaar waarin die het bestaan van de schuld erkent) om het afdoende bewijs te kunnen leveren.