Vennootschap koopt samen met kinderen van bedrijfsleider?

In onverdeeldheid aankopen

Kinderen kopen (klein) percentage. Een eerste mogelijkheid is dat de vennootschap en (een van) de kinderen het pand in onverdeeldheid kopen. De vennootschap koopt bv. 95% en de kinderen samen 5%.

Wanneer doen? Als de kans groot is dat (een van) de kinderen dat pand later zal willen overkopen. Aangezien ze dan reeds mede-eigenaar zijn, is daarover niet het verkooprecht van 10% (Vlaanderen) of 12,5% (Brussel en Wallonië) verschuldigd, maar slechts het veel gunstigere verdeelrecht van 2,5% (of 1% in Brussel en Wallonië). Dat is dus een serieuze besparing.

Gesplitst aankopen

‘Klassieke’ gesplitste aankoop. Bij een ‘klassieke’ gesplitste aankoop verwerft de vennootschap het vruchtgebruik en de bedrijfsleider de blote eigendom. Dooft het vruchtgebruik uit (bv. bij de vereffening van de vennootschap of na afloop van de termijn waarvoor het vruchtgebruik afgesloten werd), dan wordt de bedrijfsleider volle eigenaar. Het pand zal dan later in principe naar zijn kinderen gaan bij zijn overlijden (door erfenis) of door het tijdens zijn leven te schenken.

Gesplitste aankoop met de kinderen. Niets belet echter dat die blote eigendom niet door de bedrijfsleider, maar door de kinderen gekocht wordt. Op het einde van het vruchtgebruik worden ze dan automatisch volle eigenaar.

Wanneer interessant? Als de kans groot is dat hij later zijn vennootschap zal stopzetten (de kinderen zijn bv. niet geïnteresseerd in de zaak) en het de bedoeling is dat het pand uiteindelijk bij de kinderen terechtkomt. Doordat ze nu reeds blote eigenaar worden, vermijdt hij dat ze daarop later schenkingsrechten of successierechten verschuldigd zijn.

Andere aandachtspunten?

Goede verstandhouding met de kinderen! Als mede-eigenaar kunnen de kinderen natuurlijk een eventuele verkoop van het pand aan een derde blokkeren. Een dergelijke aankoop in onverdeeldheid of gesplitste aankoop doet u dus het best enkel als de verstandhouding met de (betrokken) kinderen optimaal is. Daarnaast moet hij ook met zijn kinderen overeenkomen als er bv. grote werken nodig zijn aan het pand.

Tip.  Voorzie de nodige contractuele clausules (bv. een aankoopoptie voor de vennootschap), zodat hij ‘gewapend’ is als de relatie met (een van) de kinderen zou verslechteren.

Weten wie ‘meekoopt’ bij het compromis! Zodra het compromis getekend is, is dat in principe bindend voor alle partijen. Trad de vennootschap alleen op als koper, dan kan hij later in de notariële akte in principe de kinderen niet zomaar toevoegen als koper, tenzij die mogelijkheid voorzien was in het compromis.

Let op!  Hij moet dus in principe weten welke kinderen betrokken zullen worden bij de aankoop op het moment dat het compromis getekend wordt. Desnoods kan er in het compromis wel de mogelijkheid ingebouwd worden om de koper nog niet bij naam te noemen of nadien nog te wijzigen, bv. met een zgn. commandverklaring of een wederzijdse aankoop-verkoopbelofte.