Vruchtgebruik, het nieuwe BW en de brandverzekering

Wat voorziet het nieuwe BW?

Vruchtgebruik en brandverzekering. Zoals u wellicht weet, is het deel goederenrecht van het Burgerlijk Wetboek gewijzigd sinds 01.09.2021. Die wijzigingen gelden wel enkel voor ‘nieuwe’ vruchtgebruiken die ontstaan na 01.09.2021 en geldt dus niet voor lopende vruchtgebruiken. Er is ook een nieuw artikel voorzien over de verzekering van vruchtgebruik (art. 3.151 nieuw BW) : “De vruchtgebruiker is verplicht het goed in volle eigendom te verzekeren voor de gebruikelijke risico’s”.

Wat zijn de ‘gebruikelijke risico’s’? Een verklaring is niet te vinden, ook niet in de memorie van toelichting. We mogen veronderstellen dat de wetgever daarmee de risico’s bedoelt die gebruikelijk in een brandverzekering voorzien zijn, zoals brand, storm, waterschade, glasbreuk en natuurrampen.

In volle eigendom. Vruchtgebruik heeft een bepaalde waarde die daalt naargelang de vruchtgebruiker ouder wordt. Een dalende waarde verzekeren in een brandpolis is op zijn zachtst gezegd zeer ongebruikelijk. Gelukkig heeft de wetgever dat probleem vermeden, door te stellen dat de vruchtgebruiker het goed in volle eigendom moet verzekeren. Dus alsof hij of zij niet alleen vruchtgebruiker, maar ook blote eigenaar is.

Concreet. Na het overlijden van haar wettelijke partner wordt mevrouw vruchtgebruiker van de gezinswoning. Ze moet zich verzekeren als volle eigenaar. De kinderen die de blote eigendom erven, hebben dus geen brandverzekering nodig, maar moeten in de polis van hun moeder wel vermeld worden als verzekerde personen.

Nu echt een wettelijk verplichte verzekering. De brandverzekering is momenteel geen wettelijk verplichte verzekering. De enige verplichte verzekering bestond in de woninghuurdecreten waar Vlaanderen en Wallonië een verzekeringsplicht opgeleg hebben.

Welk type verzekering?

Geen huurdersverzekering! Er bestaat immers een eigen brandverzekering voor de huurdersaansprakelijkheid. Bij schade zal de huurder aansprakelijk zijn voor de werkelijke waarde van het gebouw. Die waarde is doorgaans een stuk lager dan de heropbouwwaarde. Een onroerend goed kan ook als eigenaar verzekerd worden voor de heropbouwwaarde. Bij totaal verlies krijgt men dan omzeggens een nieuw huis op kosten van de verzekeraar.

Wel een eigenaarsbrandverzekering... De vruchtgebruiker moet zich verzekeren in volle eigendom en voor de verzekeraar betekent dat dat een polis onderschreven moet worden alsof de vruchtgebruiker eigenaar is. Dat betekent meteen ook dat de brandverzekering duidelijk moet vermelden dat de verzekeringnemer verzekert voor rekening van de blote eigenaar. Dat is bijzonder belangrijk, want in beginsel is de blote eigenaar géén verzekerde partij. Zonder duidelijke vermelding kan de verzekeraar de schadevergoeding aan de verzekeringnemer beperken tot het vruchtgebruik!

Met clausule ‘voor rekening van wie behoort’. Een vruchtgebruiker moet zich dus verzekeren met een clausule ‘voor rekening van wie behoort’ en met vermelding dat er afstand van verhaal is op de blote eigenaar. Zo wordt meteen ook vermeden dat de verzekeraar van de vruchtgebruiker een verhaal kan instellen op de blote eigenaar.